Het belang van geestelijke gezondheid voor mensen met diabetes

Leven met diabetes gaat veel verder dan het fysieke aspect. Het gaat niet alleen om het onder controle houden van de glucosewaarden of het volgen van een dieet, maar ook om het leren omgaan met alledaagse situaties. Het is een pad dat innerlijke kracht, begrip en steun vereist.

Want elke handeling, of het nu gaat om meten, plannen of aanpassen, kan ook emotionele kosten met zich mee kan brengen in de vorm van angst, vrees, uitputting en frustratie. En als je deze gevoelens niet erkent en respecteert, kun je het veel moeilijker maken om voor jezelf te zorgen.

Bovendien hebben mensen met diabetes vaak het gevoel dat ze zich altijd sterk en capabel moeten voordoen tegenover de mensen om hen heen, en dat kan ervoor zorgen dat ze hun gevoelens verbergen en emotionele spanning opstapelen.

Diabetes burn-out

Op een bepaald moment in hun leven kunnen veel mensen met diabetes een zogenaamde diabetes burn-out krijgen. Het is een soort extreme vermoeidheid die je kunt voelen nadat je zoveel tijd hebt besteed aan het beheren van een constante zelfzorgroutine. Het is niet dat je lui bent of een tekort aan wilskracht hebt; het is een onvermijdelijk gevolg van elke dag het juiste te moeten doen¹.

Al deze emotionele slijtage kan zich uiten in motivatieverlies, verdriet, gevoelens van mislukking ... misschien wil je zelfs "even pauze" nemen in je glucosemonitoring. Maar soms bespreken mensen met diabetes deze gevoelens niet met hun arts, terwijl het eigenlijk heel belangrijk is voor je fysieke en emotionele gezondheid om dit probleem onder ogen te zien.

Een diabetes burn-out kan ook je persoonlijke relaties beïnvloeden en leiden tot misverstanden met familie en vrienden, die niet volledig begrijpen welke constante inspanning het leven met diabetes met zich meebrengt.

Het kan je werk of studieprestaties beïnvloeden door concentratieproblemen of gebrek aan energie.

Stress en glucose: een direct verband

Wanneer je momenten van stress of angst doormaakt, maakt je lichaam hormonen aan zoals cortisol, die de glucosewaarden in de bloedbaan verhogen. Het is een natuurlijke lichamelijke reactie, maar het kan het leven ingewikkelder maken.

Als je je zo voelt, kun je ook gezonde gewoontes opgeven of ongezonde gewoontes aannemen: emotioneel eten, een slecht slaappatroon, lichaamsbeweging uitstellen of vergeten om geneesmiddelen in te nemen. Dit alles kan geleidelijk je balans tussen lichaam en geest beïnvloeden.³

Langdurige stress kan zelfs de besluitvorming beïnvloeden, waardoor het moeilijker wordt om het advies van een arts op te volgen en de discipline op te brengen die je nodig hebt om je behandeling voort te zetten.

In dit soort situaties is het heel belangrijk om de signalen van je lichaam te leren herkennen als je reageert op stress, zodat je op tijd actie kunt ondernemen en onnodige onbalans kunt voorkomen.

Wat gebeurt er als ik me niet goed voel?

Emotioneel welzijn is geen luxe. Het is een basisbehoefte voor iedereen. Naar schatting krijgt ongeveer 30% van de mensen met diabetes type 2 op een bepaald moment in hun leven te maken met depressieve klachten⁴. En als je humeur is aangetast, lijdt je therapietrouw er vaak ook onder.

Dit kan een vicieuze cirkel creëren die niet gemakkelijk te doorbreken is: Ik voel me slecht → Ik zorg minder voor mezelf → Mijn glucosewaarden stijgen → Ik voel me slechter. Daarom is zorgen voor je geestelijke gezondheid ook een manier om je lichaam te beschermen.

Het doorbreken van de cyclus vereist moed en steun. Erkennen dat je hulp nodig hebt is de eerste stap naar een betere levenskwaliteit.

Alleen al door te praten over hoe je je voelt, kun je een deel van de emotionele last verminderen. Het delen van deze gevoelens met iemand die je vertrouwt of met een medisch professional kan een groot verschil maken

Hulpmiddelen die ons kunnen helpen

De juiste emotionele weg vinden is veel gemakkelijker als je dat samen met anderen doet. Er zijn verschillende hulpmiddelen die een groot verschil kunnen maken en kunnen helpen om emoties te beheersen:

Mindfulness en innerlijke verbinding

Het beoefenen van volledig bewustzijn helpt stress te verminderen en brengt je weer in contact met jezelf. Er zijn studies die aantonen dat zelfs slechts enkele minuten per dag het emotionele welzijn kunnen verbeteren en een betere glucosemonitoring kunnen ondersteunen⁴.

Psychologische therapie

Een ruimte waar een professional luistert kan soms essentieel zijn. Cognitieve gedragstherapie is bijvoorbeeld effectief gebleken bij het verminderen van depressieve symptomen en het vergroten van de betrokkenheid bij zelfzorg¹.

Ondersteuningsnetwerken

Praten met andere mensen met diabetes via face-to-facegroepen of online communities, kan helpen om je begrepen en minder eenzaam te voelen. Steun van familie en goede vrienden kan ook een belangrijke emotionele steun zijn.

Neem een pauze

Lezen, wandelen, naar muziek luisteren, lachen of gewoon uitrusten. Korte pauzes inlassen om dingen te doen die je leuk vindt, helpt om je energieniveau weer op peil te brengen en is een eenvoudige manier om voor je emotionele welzijn te zorgen³.

Het belang van een menselijke aanpak

Elke uitgebreide behandeling moet ook emotioneel welzijn omvatten. Het is belangrijk dat zorgverleners rechtstreeks vragen hoe iemand zich voelt, naar hen luisteren en hen indien nodig doorverwijzen naar een psycholoog².

Het aanbieden van workshops, ontmoetingsgroepen en materiaal voor emotionele opvoeding in gezondheidscentra kan helpen om deze kwesties te normaliseren, stigma's te doorbreken en medelevende steun te bieden op moeilijke momenten.

Leven met diabetes gaat niet alleen over cijfers en controles. Het gaat er ook om hoe je je voelt tijdens je traject. Als je goed voor je gevoelens zorgt, is het makkelijker om routines te volgen, gemotiveerd te blijven en, bovenal, goed te leven.