Diabetes mellitus: definitie, symptomen, behandelingen

De naam diabetes, oftewel “doorstroom” in het Oud-Grieks, dateert uit de late klassieke oudheid. De oorsprong van het woord komt voort uit waarnemingen door artsen uit die tijd: mensen die deze tot op heden nog weinig bekende aandoening, moesten onmiddellijk na het drinken plassen. Het was alsof het water direct door ze heen stroomde! Pas in de 17de eeuw werd het woord ‘mellitus’ officieel aan ‘diabetes’ geplakt, vanwege de hoge suikerconcentratie in de urine van mensen met diabetes.

Vandaag de dag weten we dat diabetes mellitus, nu gewoonweg verkort tot “diabetes”, een groep aandoeningen omvat die van invloed is op de manier waarop glucose (suiker) in het lichaam wordt gebruikt. Maar wat is diabetes mellitus precies? En wat zijn de symptomen en behandelingen ervan?

Wat is diabetes mellitus?

Diabetes mellitus is een term die betrekking heeft op verschillende stofwisselingsstoornissen die allemaal verband houden met overmatig bloedglucose. Dit heet hyperglykemie.

Maar waarom bouwt glucose zich op in het bloed? Er zijn verschillende oorzaken, daarom kunnen we drie hoofdtypes diabetes mellitus definiëren:

• Diabetes type 1 (5-10% van de gevallen), waarbij de alvleesklier niet genoeg insuline of helemaal geen insuline produceert, als gevolg van antilichamen die de alvleesklierinsulineproducerende cellen (de bètacellen van de alvleesklier) gedeeltelijk of volledig vernietigen.
• Diabetes type 2 (90-95% van de gevallen), waarbij de lichaamscellen ongevoelig worden voor de werking van insuline (insulineresistentie), met verminderde insulineproductie in de alvleesklier. Glucose kan dan niet meer goed door de cellen worden gebruikt en hoopt zich op in het bloed.
• Zwangerschapsdiabetes (een aandoening die gemiddeld 13% van de zwangerschappen treft), een bloedglucosereguleringsstoornis die voor het eerst optreedt tijdens de zwangerschap en wordt bevorderd door de hormonen die daarbij worden afgescheiden.

Symptomen

De primaire symptomen van diabetes type 1 en type 2 zijn:

• permanente dorst (polydipsie) met frequente aandrang tot urineren (polyurie);
• gewichtsverlies;
• wazig zien.

Deze symptomen zijn allemaal indicatoren van hyperglykemie, met andere woorden overmatig hoge bloedglucosewaarden. In het geval van diabetes type 1 worden ze meestal uitgelokt tijdens de kinderjaren en adolescentie, terwijl diabetes type 2 meestal op volwassen leeftijd voorkomt en meerdere jaren asymptomatisch kan zijn.

Behandelingen

Behandelingen voor diabetes mellitus kunnen afhankelijk van het gediagnosticeerde type diabetes variëren, maar omvatten meestal het leren om regelmatige bloedglucosetests (glykemie) uit te voeren. Dit kan worden gedaan met behulp van een draagbare bloedglucosemeter of een apparaat voor doorlopende glucosecontrole.

Diabetes type 1 vereist altijd insuline-injecties om het feit dat de alvleesklier zeer weinig of geen insuline produceert te compenseren. Als diabetes type 2 wordt gediagnosticeerd, is het meestal nodig om over te gaan op een gezondere levensstijl, door een evenwichtig dieet, gewichtsverlies en regelmatige lichamelijke activiteit te combineren. Als dit onvoldoende blijkt te zijn om uw glykemie te normaliseren, kan er ook behandeling met antidiabetica en/of insuline-injecties worden voorgeschreven. Tot slot omvat de behandeling van zwangerschapsdiabetes meestal voedingstherapie in combinatie met lichamelijke activiteit, als de zwangerschap dit toelaat. Dit zal in de meeste gevallen voldoende zijn om de normale bloedglucosewaarden te herstellen.

Met de juiste behandeling is het mogelijk om een normaal, volwaardig leven te leiden met diabetes mellitus!