Als u onlangs de diagnose diabetes hebt gekregen, wilt u misschien meer weten over bloedglucosecontrole, zoals wat het is, hoe het werkt en de verschillende soorten glucosecontroleapparaten. 

Meer informatie over bloedglucosecontrole vindt u in onze onderstaande handleiding.

Wat is bloedglucosecontrole en waarom is het belangrijk?

Wanneer u met diabetes leeft, is regelmatige glucosecontrole essentieel om u te helpen uw bloedglucosewaarden (suikerwaarden) onder controle te houden, uw gezondheid te behouden en de complicaties van diabetes op de lange termijn te verminderen. [1]

Bloedglucosewaarden die te hoog of te laag zijn, kunnen mogelijk complicaties op de lange en korte termijn veroorzaken die van invloed kunnen zijn op uw huidige en toekomstige gezondheid en die zelfs levensbedreigend kunnen zijn. [2] 

Bloedglucosecontrole is het proces waarbij u controleert hoeveel glucose er in uw bloed zit, om ervoor te zorgen dat uw waarden niet te hoog of te laag worden. [3]

Regelmatige glucosetests helpen u leren hoe uw voedsel, lichaamsbeweging, ziekte en stress uw glucosewaarden beïnvloeden, zodat u met professionele zorgverleners kunt samenwerken om uw behandeling aan te passen, uw dieet te plannen en uw diabetes met vertrouwen actief onder controle te houden. [2, 3]

Soorten bloedglucosetests

Van oudsher bestaan bloedglucosetests uit twee verschillende soorten tests: zelfcontrole van de bloedglucosewaarden (SMBG) - wat u thuis zelf doet - en bloedtests om uw geglyceerde hemoglobine (HbA1c) te meten, die worden uitgevoerd door een medische zorgverlener. [1, 2]

Hieronder staat hoe beide soorten bloedglucosetests werken en wat ze doen. 

Zelfcontrole van bloedglucosewaarden (SMBG)

Zelfcontrole van de bloedglucosewaarden omvat regelmatige vingerpriktests (meerdere keren per dag), en vervolgens het gebruik van een thuistestkit om de bloedglucose op dat moment te meten. [3] 

Het op deze manier testen van uw eigen bloedglucose kan thuis of onderweg worden gedaan, zonder professionele hulp. Uw diabeteszorgteam zal u leren hoe u de test moet uitvoeren en hoe u op basis van de resultaten moet handelen. [3]

Het volgen van een gestructureerd zelfcontroleregime kan u helpen uw diabetes beter onder controle te houden en uw glucosewaarden zo dicht mogelijk bij normaal te houden wanneer u diabetes type 1 of type 2 hebt. [3] Periodiek testen biedt echter alleen een momentopname van uw bloedglucose; het kan geen problemen vaststellen tussen vingerprikken in, en geen dreigende episoden van hypoglycemie voorspellen. [1]

HbA1c-tests

HbA1c-tests (of geglyceerde hemoglobinetesten) zijn bloedtests die uw gemiddelde bloedglucosewaarden in de afgelopen twee tot drie maanden aangeven. [3] 

Uw huisarts of diabeteszorgteam zal de test regelmatig plannen, om te controleren of u uw diabetes goed onder controle houdt. [3] Het doel voor de meeste mensen met diabetes type 1 is 48 mmol/mol (6,5%) of lager, maar uw zorgverleners zullen uw doel aanpassen aan uw diabetes en uw behoeften. [3]

De HbA1c is een zeer nuttige test en is de aanbevolen manier om diabetescontrole te beoordelen en uw risico op het ontwikkelen van complicaties te voorspellen. [4] 

Het heeft echter enkele beperkingen; het geeft slechts een gemiddelde van uw glucosewaarden en detecteert geen snelle veranderingen, zoals episoden van een hoog of laag glucose en hyperglykemie na het eten [1, 4]. Bovendien kan de test onbetrouwbaar zijn als u lijdt aan bepaalde aandoeningen zoals anemie of hemoglobinopathieën (genetische bloedaandoeningen) of zwanger bent, en kan ook worden beïnvloed door genetica of etnische afkomst. [1, 4]

Soorten bloedglucosecontrole (en apparaten)

Voor mensen met diabetes kan regelmatige glucosemeting een ongemakkelijke en onaangename verplichting in het leven zijn. [5] Nieuwe technologieën bieden echter doeltreffendere en comfortabelere manieren om de bloedglucosewaarden vierentwintig uur per dag te controleren en te reguleren. [1, 3, 5]

Bloedglucosecontrole — met name continue glucosecontrole (CGM) — biedt een handige, uitgebreide beoordeling van de bloedglucosewaarden en verbeterde behandeling. [4]

Er zijn verschillende glucosecontroleapparaten beschikbaar voor mensen met diabetes. [4, 5] Hieronder gaan we dieper in op deze drie opties voor bloedglucosecontrole.

Continue glucosecontrole (CGM)

Continue glucosecontrole of CGM is een innovatieve manier om uw bloedglucose 24 uur per dag te controleren. [3] Een geïmplanteerd apparaat (dat gebruikmaakt van een kleine sensor die onder de huid wordt ingebracht) test uw glucosegehalte continu, dag en nacht, zelfs als u slaapt. [2, 3, 4] 

De sensor geeft de resultaten via een zender door aan een monitor, zodat u realtime glucoseniveaus kunt zien, glucosepatronen en spot-schommelingen in de bloedglucosewaarden kunt identificeren. [2, 3, 4] Veel CGM-apparaten kunnen alarmen of waarschuwingen sturen als ze problemen detecteren zoals hypoglycemie. [2]

Het apparaat meet de glucose in uw interstitieel vocht (de vloeistof die de cellen in uw lichaam omringt) in plaats van uw bloedglucosewaarden. [2, 4] Er is een lichte vertraging tussen glucoseveranderingen in dit interstitieel vocht en uw bloedsomloop, dus uw CGM-glucosemeting kan verschillen van een vingerprikresultaat. [2, 4] Dit betekent dat CGM-metingen mogelijk niet altijd een betrouwbare indicator zijn voor snel veranderende bloedglucosewaarden. Mogelijk moet u een vingerprik doen om het apparaat te kalibreren en belangrijke beslissingen te nemen over uw diabetesbehandeling. [1, 4]

Een ander nadeel van CGM is dat sensoren en machines relatief duur kunnen zijn, waardoor ze een minder haalbare optie zijn voor degenen die geen gesubsidieerde gezondheidszorg hebben. [2] 

Onderzoek toont echter aan dat CGM een verbetering is in traditionele zelfcontrole. [4] Het gebruik van een apparaat voor continue glucosecontrole kan uw diabetesbehandeling verbeteren - uw risico op hypoglycemie of hyperglycemie verminderen, uw Hba1c verminderen en beschermen tegen complicaties op de lange termijn. [4] 

Flash glucosecontrole 

Flash glucosecontrole (FGM) wordt soms intermitterend gescande continue glucosecontrole (isCGM) genoemd. [6, 7] 

Net als bij CGM meten flash-glucosemonitors uw glucosewaarden zonder in uw vinger te prikken - met behulp van een kleine sensor die net onder uw huid wordt geïmplanteerd en die de glucosewaarden in het vocht rond uw cellen scant. [7] Deze wordt maximaal 14 dagen gedragen. [7]

In tegenstelling tot een CGM meet en toont de flash-monitor echter niet continu glucosemetingen. [7] In plaats daarvan krijgt u alleen metingen naar behoefte, vooral wanneer u met tussenpozen uw sensor scant. [6, 7]

De nauwkeurigheid van flash glucosecontroleapparaten wordt over het algemeen beschouwd als goed, en onderzoeken tonen aan dat ze het diabetesbeheer en de kwaliteit van leven kunnen verbeteren en tegelijkertijd het risico op diabetesgerelateerde complicaties kunnen verminderen. [7] Ze vertegenwoordigen ook een goedkoper en degelijk alternatief voor sommige mensen met diabetes, waar van toepassing. [7]

Flash-apparaten hebben echter enkele nadelen - ze zijn over het algemeen niet zo nauwkeurig als nieuwere CGM-apparaten en kunnen niet worden aangesloten op een insulinepomp. [7] Ze waarschuwen ook niet altijd voor hypo- of hyperglycemie, in tegenstelling tot veel CGM-systemen. [7] Desondanks evolueert de bewakingstechnologie snel en worden alarmen toegevoegd aan nieuwere flash-modellen. [6, 7]

Hybrid Closed-Loop Technologie

Een Hybrid Closed-Loop Systeem dat correct wordt gebruikt, is het meest geavanceerde systeem dat beschikbaar is voor insulinetoediening voor mensen met diabetes. [8] 

Hybrid Closed-Loop systemen gebruiken een computeralgoritme om glucosemetingen uit te voeren met een continue glucosemonitor, de benodigde dosis insuline te berekenen en de insuline toe te dienen via een insulinepomp. [8, 9]

Het systeem past de achtergrondsnelheid van insuline automatisch aan wanneer uw bloedglucose te laag of te hoog wordt. [9] Het werkt continu — zelfs als u slaapt — door de luscyclus om de 5-12 minuten met regelmatige tussenpozen te herhalen (afhankelijk van het gebruikte systeem). [9] 

Uit wetenschappelijke studies blijkt dat hybride gesloten-lussystemen de glucosewaarden beter onder controle houden, het risico op hypo’s verminderen, de kwaliteit van leven verbeteren en het beheer van diabetes type 1 gemakkelijker maken. [8, 9]

Hybride gesloten-lussystemen betekenen echter werk en hebben wel degelijk nadelen. U moet nog steeds de koolhydraten in uw voedsel tellen en extra insulinedoses programmeren bij uw maaltijden. [9] Lichaamsbeweging, alcohol, koolhydraatrijke en vetrijke maaltijden blijven allemaal lastig te regelen, zelfs met hybride gesloten-lussystemen, dus behandelingsstrategieën moeten worden afgestemd op uw individuele behoeften. [9] Ook zijn training en ondersteuning van professionele zorgverleners nodig. [9]

Wie zou baat kunnen hebben bij bloedglucosecontrole?

Veel mensen met diabetes kunnen baat hebben bij bloedglucosecontrole met behulp van een van de bovenstaande methoden. Minder pijnlijke vingerprikken, betere diabetesbehandeling en minder gevaarlijke episoden van hypoglycemie kunnen de gezondheid en het welzijn van gebruikers verbeteren. [4, 6, 7, 8, 9] 

Sinds jan 2021: Het Hybrid Closed-Loop Systeem is momenteel alleen beschikbaar voor patiënten onder de “Overeenkomst inzake geavanceerde of dure technologie bij de diabetespatiënt” [10]. Alleen die diabetescentra komen in aanmerking voor deze studie: https://www.inami.fgov.be/SiteCollectionDocuments/lijst_centra_gdt_liste_centres_tao.pdf

Kenmerken van deze patiënten: 

• Intensief behandeld met MDI of insulinepomp, 
• Slagen er niet in om stabiele glucosewaarden te handhaven (of deze onder controle te houden, maar ten koste van hun kwaliteit van leven).
• Zijn gemotiveerd om de behandeling nauwgezet te volgen met een door hun endocrinoloog-diabetoloog voorgeschreven technologie. 
• Stemmen ermee in om bepaalde gegevens van hun diagnostiek en behandeling te delen voor een wetenschappelijke evaluatie van de technologie.

Show me:

Als u onlangs de diagnose hebt gekregen van diabetes, weet u misschien niet wat de verschillende manieren zijn waarop u de aandoening kunt behandelen, zoals insulinepomptherapie of dagelijkse injecties. U zult waarschijnlijk willen weten wat het verschil is tussen uw opties en wat voor u het meest geschikt is, vooral als het gaat om de meest populaire diabetesbehandelingen - insulinepompen vs. injecties.

Of u nu gewend bent aan het leven met diabetes type 1 of onlangs gediagnosticeerd bent met de aandoening, het kan helpen om de verschillen te kennen tussen insulinepomptherapie en dagelijkse injecties. 

In dit artikel bekijken we de voor- en nadelen van deze behandelingen om u te helpen uw opties te begrijpen en de meest geschikte manier te ontdekken om uw diabetes in uw dagelijks leven onder controle te houden.

Insulinetherapie voor diabetes type 1

Insuline is een hormoon dat in uw alvleesklier wordt aangemaakt en dat uw lichaam helpt om de bloedglucosewaarden (suiker) te regelen en glucose voor energie te gebruiken. [1] Als u diabetes type 1 hebt, maakt uw alvleesklier niet genoeg, of geen, insuline aan. [1, 2]

Insulinetherapie wordt gebruikt om stabiele glucosewaarden in het lichaam te handhaven en diabetes onder controle te houden. [1] 

Onderzoek toont aan dat intensieve insulinetherapie een goede bloedglucoseregulatie mogelijk maakt. [1, 3] Dit kan helpen bij het voorkomen van diabetescomplicaties, waaronder retinopathie, neuropathie, nefropathie en cardiovasculaire ziekte en u helpen goed te leven met diabetes. [1, 3] Maar wat is de meest geschikte manier om de insuline die u nodig hebt toe te dienen?

Er zijn een paar opties voor insulinetherapie. Van oudsher bestaat insulinetherapie voor diabetes uit dagelijkse injecties met insuline. [1] Voor mensen die injectieschema’s gebruiken, moeten dagelijkse activiteiten rond insuline-injecties en een strikte maaltijdenstructuur worden georganiseerd. [1] 

Insulinepompen daarentegen vormen een andere behandeling die, relatief recent, snel is ontwikkeld om regelmatige dosissen snelwerkende insuline te geven die de natuurlijke insulinesecretie nauwkeuriger imiteren. [3] Dit stelt patiënten in staat om een nauwgezette bloedglucosebehandeling te bereiken terwijl het risico op hypoglycemie zoveel mogelijk wordt beperkt. [3]

Wat is dagelijkse insuline-injectietherapie?

Dagelijkse injecties zijn een manier om diabetes te behandelen met twee of meer insuline-injecties per dag. [4] U kunt een van de twee soorten insulineschema’s gebruiken, afhankelijk van uw diabetesbehoeften, levensstijl en voorkeuren - ofwel meerdere dagelijkse injecties (MDI) ofwel een tweemaal daags schema van gemengde insuline. [4] Er zijn verschillende soorten insuline, gekenmerkt door hun snelheid van aanvang en werkingsduur. [1]

Meerdere dagelijkse injecties (MDI) is het voorkeursrschema voor alle volwassenen met diabetes type 1, volgens NICE. [4] Ook gekend als het basaal-bolusschema, injecteert u twee soorten insuline — langwerkende insuline plus snelwerkende insuline — via meerdere dagelijkse injecties. [4] 

U dient meestal tweemaal daags langwerkende of middellangwerkende (gekend als “basale”) insuline toe. [4] Deze basale insuline bootst de achtergrondafscheiding van insuline uit de alvleesklier na tussen maaltijden. [4] U injecteert ook snelwerkende (gekend als “bolus”) insuline vóór het eten - ongeveer 10-15 minuten voor een maaltijd. [4] Deze snelwerkende bolusinjecties helpen uw lichaam om te gaan met koolhydraten en om glucosepieken na maaltijden te voorkomen, en worden meestal drie keer per dag genomen bij de hoofdmaaltijden. [4]
Het gemengde schema staat ook bekend als tweefasen- of tweemaal daagse insuline-injecties. Bij dit schema kan het gaan om het twee keer per dag injecteren van een mengsel van kort- en middellangwerkende insuline, vóór het ontbijt en het avondeten. [4]

Het MDI-schema is niet voor iedereen geschikt, dus soms worden in plaats daarvan tweemaal daagse injecties aanbevolen. [4]

Wat is insulinepomptherapie?

Insulinepomptherapie (ook gekend als continue subcutane insuline-infusie of CSII) maakt gebruik van een klein digitaal apparaatje om 24 uur per dag snelwerkende insuline onder uw huid toe te dienen. [3] Insuline wordt afgeleverd via een fijne canule die onder de huid wordt ingebracht en op zijn plaats wordt gehouden met kleefmiddel. [3] Dit levert een constante voorraad basale insuline en u kunt bolussen insuline toevoegen wanneer u eet. [3] 

Insulinepompen reproduceren de natuurlijke insulineafgifte van het lichaam beter, wat helpt om de bloedglucosespiegels te stabiliseren en de kwaliteit van leven te verbeteren. [3]

Insulinepompen zorgen voor een nauwkeurigere insulinedosering, een betere glucosebeheersing en een flexibelere levensstijl. [3] Diabetesexperts hebben ze beschreven als een van de belangrijkste ontwikkelingen in de behandeling van diabetes in de afgelopen vijftig jaar. [3]

Hoewel een minderheid van de mensen met diabetes pompen heeft, blijft de insulinepomptherapie toenemen, vooral bij kinderen en jongeren. [2] 

Insulinepompen vs. injecties, voor- en nadelen

Als u diabetes type 1 hebt, wordt u mogelijk de keuze geboden tussen het gebruik van een insulinepomp en meerdere dagelijkse injecties. Kiezen tussen deze twee kan moeilijk zijn, vooral als u niet veel weet over deze behandelingen, en daarom is het nuttig om te weten wat de voor- en nadelen van beide zijn.

Hieronder vindt u enkele van de belangrijkste voor- en nadelen van het gebruik van een insulinepomp, zodat u een betere keuze kunt maken tussen een pomp en MDI’s.

Voordelen van insulinepompen

Hier zijn enkele voordelen van het gebruik van insulinepompen:

• Een insulinepomp kan uw bloedglucose stabiliseren en diabetes beter onder controle houden dan meerdere dagelijkse injecties. Uit een overzicht van wetenschappelijke studies naar insulinepomptherapie bleek dat pompen de HbA1c-waarden verlagen (uw gemiddelde bloedglucosewaarden over de afgelopen twee tot drie maanden), vooral wanneer deze uitgangswaarden hoog waren, bij volwassenen, kinderen en tieners met diabetes type 1. [1]
• Een pomp kan diabetessymptomen en het risico op ernstige hypoglycemie verminderen in vergelijking met MDI. [2, 3]
• Insulinepompen kunnen u autonomie geven, meer flexibiliteit bij maaltijden, lichaamsbeweging en levensstijl, en de slaap verbeteren — het psychisch welzijn verbeteren en de kwaliteit van leven verbeteren, of u nu een volwassene of kind bent met diabetes type 1. [1, 2, 3]
• U vervangt de canule om de twee tot drie dagen, wat veel minder toepassingen betekent in vergelijking met injecties. [1]
• Vanwege een betere behandeling van diabetes kunnen pompen bescherming bieden tegen complicaties van diabetes op de lange termijn. [1] Observationeel bewijs heeft ook een lagere mortaliteit aangetoond bij pompgebruikers. [5]
• Pompen zijn flexibel; u kunt verschillende snelheden van basale insuline overdag en 's nachts programmeren en de insulinetoediening nauwkeurig instellen om de glycemiecontrole te optimaliseren en de behandeling te individualiseren. [3] U kunt ook snel en discreet extra bolussen insuline toevoegen, zonder dat er een injectie nodig is. [3]
• Pomptechnologie evolueert snel. [3] Pompen kunnen integreren met continue glucosemonitoring (CGM) en “intelligente” insulinepompen kunnen insuline bij hypoglycemie onderbreken. [3] Innovatieve hybride gesloten-lussystemen kunnen insulinetoediening automatiseren, waardoor het gemakkelijker wordt om uw diabetes onder controle te houden en glucosedoelen te behalen. [3]

Nadelen van insulinepompen

Hieronder staan enkele nadelen van het gebruik van insulinepompen en de redenen waarom u de voorkeur kan geven aan dagelijkse injecties:

• U moet leren hoe u koolhydraten moet tellen, dosissen moet berekenen en de pomp effectief moet gebruiken en het kan even duren om u bekwaam en zelfverzekerd te gaan voelen. [3] 
• Het programmeren van de pomp kan lastig zijn als u slecht ziet of minder handig bent. [3]
• U moet uw bloedglucose vier tot zes keer per dag testen of een continue glucosemonitor gebruiken. [3]
• Misschien vindt u het niet fijn om een medisch apparaat op uw lichaam te dragen. Sommige mensen vinden pompen onprettig en vastgemaakte pompen kunnen aan kleding haken. [3] Pompen kunnen ook zichtbaar zijn in nauwsluitende kleding.
• Er is een klein risico op het ontwikkelen van een huidinfectie door de canule. [1]
• U kunt een allergische reactie ontwikkelen op het kleefmiddel. [3]
• Er bestaat een risico op hyperglycemie of diabetische ketoacidose als de pomp defect raakt of als de slang verstopt raakt. [1]

Insulinepompen vs. injecties: kiezen tussen de twee

Als we spreken over insulinepompen vs. injecties, gaat het om het vinden van de juiste behandeling voor u. 

Insulinepompen bieden veel voordelen ten opzichte van dagelijkse injecties, vooral als het gaat om kwaliteit van leven. Onderzoek toont ook aan dat pompen beter zijn in het onder controle houden van de bloedglucosewaarden, wat leidt tot minder diabetessymptomen en complicaties. [1, 2, 3, 5] 

Het dragen van een medisch apparaat zoals een pomp past echter niet bij iedereen. Het programmeren van de pomp kan moeilijk zijn en het kan enige tijd vergen om te leren hoe u de pomp bekwaam kunt gebruiken. Sommige gebruikers hebben ook problemen met het dragen van een pomp, zoals ongemak, blijven haken, infecties of allergische reacties. [1, 3] 

Op basis van uw geschiktheid voor verschillende behandelingen kan het helpen om met uw huisarts of een zorgverlener te praten. Ze kunnen u helpen de impact op zowel uw welzijn, dagelijks functioneren als toekomstige gezondheid te vergelijken [6] en advies geven over de beste optie voor u.

Show me:

De diabetestechnologie ontwikkelt zich snel. [1] Een van die technologieën is het Hybrid Closed-Loop Systeem. [1, 2, 3]

Bij correct gebruik kan een Hybrid Closed-Loop Systeem de bloedglucose beter beheren, het risico op hypoglycemie verminderen en een betere kwaliteit van leven bieden aan mensen met diabetes type 1. [1, 4] Maar wat is een Hybrid Closed-Loop Systeem?

Onze gids beantwoordt deze vraag. Of u nu onlangs de diagnose diabetes hebt gekregen of meer wilt weten over dit nieuwe type insulinebeheer, u bent hier aan het goede adres.

In deze handleiding bekijken we hybride gesloten-lussystemen die momenteel beschikbaar zijn en veelbelovende volledig gesloten-lussystemen die nu worden ontwikkeld. [2]

Hieronder vindt u meer informatie over deze innovatieve diabetestechnologie.

Wat is een Hybrid Closed-Loop Systeem?

Een Hybrid Closed-Loop Systeem is een manier om diabetes te beheren. [1]

Hybride gesloten-lussystemen maken gebruik van innovatieve, kunstmatige technologie om de manier waarop de menselijke alvleesklier op natuurlijke wijze de bloedglucose reguleert na te bootsen - waarbij de insulinetoevoer automatisch wordt aangepast om de bloedsuikerspiegels onder controle te kunnen houden. [5]

Wat is de alvleesklier? 

Om te begrijpen hoe hybride gesloten-lussystemen werken, is het handig om iets meer over de alvleesklier te weten te komen.
 

De alvleesklier is een orgaan in de bovenbuik dat een cruciale rol speelt bij de spijsvertering en glucoseregulatie in het bloed. [6] Het scheidt hormonen af als insuline en glucagon, die de bloedsuikerspiegels stabiliseren en voorkomen dat ze te hoog of te laag worden. [6]

Wanneer uw bloedsuiker na het eten stijgt, geven de bètacellen in de alvleesklier insuline af, waardoor het lichaam glucose kan gebruiken en opslaan, wat op zijn beurt de bloedspiegels doet dalen. [6] Wanneer uw bloedsuikerspiegel daalt als u aan lichaamsbeweging doet of een tijdje niet hebt gegeten, geeft de alvleesklier glucagon af. Glucagon zorgt ervoor dat het lichaam opgeslagen glucose vrijgeeft om de bloedspiegels te verhogen en de functie van het lichaam te bevorderen. [6]

Wanneer u diabetes type 1 hebt, kan uw lichaam niet genoeg van het hormoon insuline aanmaken. [4] U moet insuline injecteren om uw glucosespiegel te stabiliseren en ervoor te zorgen dat uw cellen de glucose-energie krijgen die ze nodig hebben om te functioneren en in leven te blijven. Als u type 1 hebt, moet u uw insulinedosis aanpassen om uw glucose binnen het doelbereik te houden en diabetescomplicaties te voorkomen, waaronder oog- en nierschade, hartziekte, beroerte en amputaties. [4]

Een Hybrid Closed-Loop Systeem is gericht op het verbeteren van de bloedsuikercontrole door de werking van de alvleesklier na te bootsen, met enige input van de gebruiker. [1, 4] Hierdoor kunnen de tijd en inspanning die nodig zijn om uw diabetes te beheren worden teruggebracht. [1]

Hybrid Closed-Loop technologie 

Hybrid Closed-Loop zijn de meest geavanceerde insulinetoedieningssystemen die momenteel beschikbaar zijn. [4]

Hybrid Closed-Loop technologie maakt gebruik van een geavanceerd computerprogramma om glucosemetingen van een continue glucosemonitor (CGM) af te lezen, de benodigde insuline te berekenen en die insuline via een pomp toe te dienen. [4] 

Het systeem is ontworpen om de basale (achtergrond) snelheid van de insulinetoediening te meten en automatisch aan te passen als uw bloedglucose te laag of te hoog wordt. [1] Het worden “hybride” systemen of technieken genoemd omdat u als gebruiker nog steeds de koolhydraten in uw voedsel moet tellen en bolussen (snelwerkende dosissen) moet programmeren bij maaltijden. [1]

Hybrid Closed-Loop systemen bestaan uit drie onderdelen: een insulinepomp, een continue glucosemonitor en een algoritme [1]:

• Een continue subcutane insuline-infusiepomp (CSII) is een digitaal apparaat dat dag en nacht een constante stroom insuline onder de huid levert. 
• Een continue glucosemonitor (CGM) is een apparaat dat onder uw huid wordt geïmplanteerd en dat uw bloedsuikerspiegel 24 uur per dag om de paar minuten automatisch controleert. Het maakt gebruik van een draadloze zender om testresultaten naar een apparaat te sturen.
• Het regelalgoritme is intelligente technologie, hetzij ingebed in de pomp, hetzij op een regeleenheid zoals een smartphone. Het communiceert met de CGM en de pomp, zodat ze kunnen samenwerken om uw diabetes te beheren. [1, 4, 5] 

Het algoritme reageert in real-time op uw glucosemetingen en berekent de dosis insuline die u nodig hebt. [1] Het communiceert dan met de pomp, waardoor de insulinetoedieningssnelheid wordt gewijzigd om uw bloedglucosewaarden stabiel te houden. [1] Het systeem houdt uw diabetes de hele dag onder controle, ook als u slaapt en uw niveaus niet kunt controleren. De cyclus wordt elke 5-12 minuten met regelmatige tussenpozen herhaald, afhankelijk van het systeem. [1]

Hoewel u met een Hybrid Closed-Loop Systeem niet zo vaak uw vinger hoeft te prikken, moet u uw diabetes nog steeds zelf beheren. Dit omvat het vooraf toedienen van bolussen voor koolhydraatbevattende maaltijden en snacks, het instellen van bolustimingen, het programmeren van de juiste alarminstellingen (deze systemen hebben alle alarmfuncties in verband met CGM) en het beheren van de behandeling voor hypoglycemie of hyperglycemie. [1]

De voor- en nadelen van Hybrid Closed-Loop technologie

Hybrid Closed-Loop technologie is nog relatief nieuw — insuline werd een eeuw geleden ontdekt [1, 3, 4] — en misschien wilt u meer weten over de voor- en nadelen van het gebruik van Hybrid Closed-Loop technologie voordat u overweegt om deze te gebruiken.

Voordelen van hybride gesloten-lussystemen

Uit onderzoek blijkt dat hybride gesloten-lussystemen aanvaardbare veiligheids- en werkzaamheidsprofielen hebben - het verbeteren van glucosebeheer, het verminderen van het risico op hypoglycemie (ook gekend als “hypo's”), en het verbeteren van de kwaliteit van leven voor mensen met diabetes type 1. [1] 

De voordelen zijn:

• Beter glucosebeheer: hybride gesloten-lussystemen verlengen uw tijd binnen het glucosedoelbereik, waardoor toestanden van hypoglycemie of hyperglycemie worden verkort. [5] Beter glucosebeheer is gekoppeld aan een lager risico op ontwikkeling van complicaties van diabetes op lange termijn. [4] 
• Lager risico op gevaarlijke hypoglycemie: bij zowel kinderen als volwassenen met diabetes type 1. [1]
• Minder werk en stress: het beheren van diabetes kost tijd, werk en concentratie, wat een belasting kan zijn voor gebruikers en verzorgers. Een Hybrid Closed-Loop Systeem maakt diabetes minder veeleisend en biedt gebruikers wat vrije tijd. [1]
• Flexibel voor uw levensstijl: een Hybrid Closed-Loop Systeem kan de kwaliteit van leven verbeteren, door u te helpen bij het sporten en flexibeler leven zonder dat u zich over hoge of lage glucosewaarden zorgen hoeft te maken. [1]
• Meer welzijn: het gebruik van een Hybrid Closed-Loop Systeem kan zorgen voor een gerustgesteld gemoed, minder angst en een betere nachtrust. U kunt meer vertrouwen krijgen in het beheer van uw diabetes [1].

Nadelen van Hybrib Closed-Loop Systemen

Hieronder staan enkele nadelen van Hybrid Closed-Loop technologie:

• Het is van groot belang om met het systeem te oefenen om het correct te kunnen gebruiken: essentiële aspecten van oefeningen en uitleg zijn onder meer instellingswijzigingen, een nauwkeurige koolhydraattelling, bolustiming, gebruik van alarmen, omgaan met lichaamsbeweging, alcohol en beheer van hypo's en hypers [1] Oefeningen zijn ook nodig om automode-afsluitingen, verbindingsproblemen en software-updates te minimaliseren, evenals uitleg over het interpreteren van gegevens. [4] 
• U moet de canule regelmatig vervangen: om het risico op verminderde insulineabsorptie te minimaliseren en lipohypertrofie (abnormale groei van vet onder het oppervlak van de huid) te voorkomen. Lipohypertrofie kan van invloed zijn op de insulineopname en het bloedglucosebeheer verstoren. [1] 
• Momenteel niet zo toegankelijk als andere methoden: de systemen zijn onder bepaalde omstandigheden beschikbaar (zie volgende rubriek). Hybrid Closed-Loop technologie kan ook duurder zijn dan een eenvoudige pomp of meerdere dagelijkse injecties. [4]
• Realistische verwachtingen: het is essentieel om in te zien dat een Hybrid Closed-Loop Systeem, ondanks de geavanceerde technologie, toch minder doeltreffend is dan een natuurlijk orgaan. U moet het systeem beheren, uw bloedsuikerspiegel controleren, koolhydraten tellen en bolussen toevoegen. [4] 

Als u zich bewust bent van de belangrijkste voor- en nadelen van een Hybrid Closed-Loop Systeem, kunt u beslissen of u deze relatief nieuwe technologie wilt proberen. [3, 4] U kunt ook met uw huisarts of een zorgverlener praten om te zien wat hij/zij u aanraadt.

Wat is de toekomst van Closed-Loop technologie?

Het is een spannende tijd in de behandeling van diabetes en de toegang tot Closed-Loop technologie kan voor veel mensen met diabetes levensveranderend zijn. [1, 3, 4, 5]

Met een stabiele synthetische vorm van glucagonanaloog (een soort geneesmiddel dat wordt gebruikt bij de behandeling en het beheer van diabetes) kunnen er pompen gemaakt worden die insuline en glucagon infuseren, waardoor u extra beschermd bent tegen hypoglycemie. [1]

Bovendien kunnen nieuwe, sneller werkende insulines zorgen voor betere hybrid Closed-Loop systemen, waardoor snel wordt gereageerd op glucosetoenames tijdens het eten, zonder dat de gebruiker een bolus hoeft toe te voegen. [1]

Er is meer onderzoek en ontwikkeling op dit gebied nodig voordat we een volledig gesloten-lussysteem kunnen realiseren. [1] Een volledig gesloten-lussysteem zou ervoor zorgen dat u geen bolusdosissen hoeft toe te voegen bij het eten van een maaltijd of snack met koolhydraten. [1]

Zijn Hybrid Closed-Loop systemen verkrijgbaar in België?

Per jan 2021: Het Hybrid Closed-Loop Systeem is momenteel alleen beschikbaar voor patiënten onder de “overeenkomst inzake geavanceerde of dure technologie bij de diabetespatiënt”[7]. Alleen die diabetescentra op deze lijst komen in aanmerking voor deze studie:

Kenmerken van deze patiënten: 

• Intensief behandeld met MDI of insulinepomp, 
• Slagen er niet in om stabiele bloedsuikerspiegels te handhaven (of beheren, maar ten koste van de kwaliteit van leven)
• Zijn gemotiveerd om de behandeling nauwgezet te volgen met een door hun endocrinoloog-diabetoloog voorgeschreven technologie. 
• Stemmen ermee in om bepaalde gegevens van hun diagnostiek en behandeling te delen voor een wetenschappelijke evaluatie van de technologie.

 

Show me:

Insuline is een hormoon dat van nature door de alvleesklier wordt geproduceerd [1,2,3]. De naam komt van het Latijnse woord insula, wat “eiland” betekent [2,3,4], omdat het wordt geproduceerd door groepjes cellen die eilandjes van Langerhans [1,2,3] worden genoemd.

Insuline wordt voornamelijk gebruikt om de glycemie van het lichaam te reguleren, dat wil zeggen het glucosegehalte in het bloed. Het zorgt ervoor dat glucose in de lichaamscellen kan komen [2,3,5]. De cellen kunnen vervolgens de glucose als energiebron gebruiken [3].

Bij mensen die niet leven met diabetes wordt dit hormoon continu in kleine hoeveelheden geproduceerd [3,5,6]. Na een maaltijd verhoogt het lichaam binnen een uur de productie ervan om de cellen te helpen de glucose uit het voedsel te gebruiken [1,3,6].

Wanneer het lichaam geen insuline meer aanmaakt en/of de lichaamscellen daar resistent voor worden, kunnen de glucosespiegels in het bloed niet langer gereguleerd worden; er ontstaat dan diabetes [3,7]. Diabetes wordt gekenmerkt door hoge bloedglucosespiegels; dit noemen we hyperglykemie [3,7].

Bij mensen die leven met diabetes type 1 worden de cellen die verantwoordelijk zijn voor de aanmaak van insuline (bètacellen) vernietigd door het eigen afweersysteem van het lichaam. Daardoor kan de alvleesklier deze niet meer produceren of slechts in zeer kleine hoeveelheden [3]. Diabetes type 2 daarentegen treedt op wanneer de lichaamscellen niet goed reageren op insuline en wanneer de alvleesklier deze niet in voldoende hoeveelheden kan produceren [3,4,5].

De evolutie van insuline

Insuline werd in 1921 ontdekt door Frederick Banting en Charles Best aan de Universiteit van Toronto, en werd in het begin onttrokken aan de alvleesklier van varkens, koeien en paarden [1,3,7,8].

In het begin van de jaren 80 slaagden onderzoekers erin om recombinante menselijke insuline te produceren in het laboratorium [3,7,8]. Dit werd in 1982 voor het eerst op de markt gebracht [2,3,4,8]. Het bleek zuiverder en minder allergeen te zijn dan dierlijke insuline, en de structuur ervan was vergelijkbaar met de insuline uit de menselijke alvleesklier [2,4]. 

De onderzoekers slaagden er vervolgens in om de structuur van menselijke insuline te veranderen, om de snelheid en duur van de werking te optimaliseren [2,3,4,5]. Deze gewijzigde insulines worden analogen genoemd en zijn sinds 1996 op de markt [2,5,6].

De verschillende soorten insuline

Tegenwoordig zijn er verschillende soorten insuline beschikbaar voor de behandeling van diabetes, met verschillende gradaties van snelheid en werkingsduur [3]:

• Kortwerkende insuline, ook bekend als reguliere insulines; dit zijn menselijke insulines die in het laboratorium worden gemaakt. Ze beginnen gewoonlijk 30 minuten na toediening te werken en hebben een gemiddelde werkingsduur van ongeveer 6 uur [3,5,8].
• Snelwerkende analogen, die zijn ontwikkeld om sneller (10-30 minuten na toediening) en korter (3 tot 5 uur) te werken dan de reguliere insuline. [3,4,5,7].
• Middellang werkende insuline, die wordt gemaakt door reguliere insuline te combineren met protamines (een eiwit) of zink. Ze beginnen meestal binnen 1-2 uur na toediening te werken en kunnen ongeveer 20 uur actief blijven [1,3,5,8].
• Langwerkende analogen, die zijn ontwikkeld om langer en met grotere stabiliteit te werken dan de middellangwerkende [4,5,7]. Langwerkende analogen hebben een werkingsduur van ongeveer 24 uur, en sommige “ultra-lange” werkende analogen kunnen actief blijven tot 42 uur [5,6].

De snelheid en werkingsduur van deze verschillende soorten kunnen variëren afhankelijk van een aantal factoren, waaronder de toegediende dosis, de temperatuur of de toedieningsplaats [5,6,8].

De rol van insuline bij de behandeling van diabetes

Insuline is van essentieel belang in de behandeling van diabetes type 1. In sommige gevallen kunnen mensen met diabetes type 2 het ook nodig hebben, vooral wanneer geneesmiddelen niet langer voldoende zijn om de bloedglucosespiegels in evenwicht te brengen [3,4,6,8,9]. Dit hormoon wordt onder de huid toegediend met een spuit, een pen of een pomp [1,4,6].

Het doel van de toediening ervan is om de natuurlijke functie van de alvleesklier na te bootsen, waardoor het lichaam de insuline krijgt die het nodig heeft gedurende de dag en na de maaltijd. Hierdoor kunnen mensen die zelf niet langer of niet genoeg insuline produceren, verhogingen van hun bloedglucose beperken [1,3,7].

Show me:

Lees verder om te weten te komen waaruit een diabetestest bestaat en wat de criteria zijn voor een positieve diagnose van diabetes.

Testen op diabetes type 1 en type 2

Uitzoeken of u diabetes heeft, houdt in dat een zorgverlener een bloedmonster afneemt om uw bloedglucose (suiker)-waarden te meten. Deze bloedtest kan worden uitgevoerd in een medisch laboratorium:

• Na ten minste 8 uur vasten
• Op elk moment van de dag
• Na het drinken van een zoete drank (75 g glucose verdund in water) na een vastenperiode van ten minste 8 uur (zonder te eten, alcohol te drinken of te roken); deze test, de orale glucosetolerantietest (OGTT) genoemd, moet onder toezicht staan van een laboratorium [1,2,3,4,5].

Volgens de laatste richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie (World Health Organization, WHO) en de Internationale Diabetes Federatie (IDF) kunt u gediagnosticeerd worden met diabetes als uw bloedtestresultaten het volgende aantonen:

• Uw bloedsuikerspiegel is 126 mg/dl (7,0 mmol/l) of hoger, toen de bloedtest werd uitgevoerd op een nuchtere maag
• Uw bloedglucosewaarde is 200 mg/dl (11,1 mmol/l) of meer, wanneer de bloedtest op eender welk moment van de dag werd uitgevoerd
• Uw bloedglucosewaarde is 200 mg/dl (11,1 mmol/l) of hoger twee uur na de OGTT
• Uw HbA1c (geglyceerde hemoglobine) is gelijk aan of hoger dan 6,5% (48 mmol/mol), ongeacht of de bloedtest werd uitgevoerd op een lege maag. Daarbij moet worden opgemerkt dat in sommige gevallen (bijv. zwangerschap, ijzergebrek of milt-, lever- of nierziekte) HbA1c-waarden foutief kunnen zijn [1,2,3,4,5].

De resultaten moeten worden bevestigd door nog een of meerdere bloedtesten binnen 14 dagen na de eerste [1,2,3]. Als een positieve diagnose wordt bevestigd, kan rekening worden gehouden met andere indicatoren en deze worden geanalyseerd om te bepalen of het diabetes type 1 of type 2 betreft:

• leeftijd;
• body mass index (BMI);
• symptomen;
• de aanwezigheid in het bloed van auto-antilichamen gericht tegen de insulineproducerende cellen van de alvleesklier (de bètacellen in de eilandjes van Langerhans) [1,4,5].

Testen op prediabetes

Testen op prediabetes (wanneer er een hoog risico is op het ontwikkelen van diabetes type 2) kunnen ook worden uitgevoerd door het doen van één of meer bloedtesten [1,3,5].

Volgens de WHO en de meeste diabetesorganisaties tonen uw bloedtestresultaten een positieve diagnose van prediabetes als:

• Uw nuchtere bloedglucosewaarde lager is dan 126 mg/dl (7,0 mmol/l) EN uw bloedglucose twee uur na de OGTT tussen 140 en 200 mg/dl (7,8-11,1 mmol/l) is
• Uw nuchtere bloedglucose tussen 110 en 125 mg/dl (6,1-6,9 mmol/l) [5] is.

Opgemerkt dient te worden dat de screeningscriteria voor de Amerikaanse Diabetesassociatie (ADA) iets anders zijn dan de criteria voor de diagnose van prediabetes, met HbA1c-waarden tussen 5,7 en 6,4% (39-47 mmol/mol) en/of nuchtere bloedglucosewaarde tussen 100 en 125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l) [1,3].

Screening op zwangerschapsdiabetes

De WHO en de internationale federatie van gynaecologie en verloskunde (International Federation of Gynaecology and Obstetrics, FIGO), definieert zwangerschapsdiabetes als diabetes die zich ontwikkelt of voor het eerst wordt gediagnosticeerd tijdens de zwangerschap (meestal na de 24e week) [2,3,5].

De screeningcriteria voor positieve diagnose van zwangerschapsdiabetes zoals gedefinieerd door de WHO zijn als volgt:

• Een nuchtere bloedglucosespiegel van 92 mg/dl (5,1 mmol/l) of hoger
• Een glucosetolerantietest die resulteert in een bloedglucosewaarde van 180 mg/dl (10,0 mmol/l) of hoger na één uur, en een bloedglucosewaarde van 153 mg/dl (8,5 mmol/l) of hoger na twee uur [2,3,5].

Als u ook maar de minste twijfel of vragen heeft, kan het nuttig zijn om contact op te nemen met uw huisarts. 

Show me:

In de afgelopen jaren hebben een aantal wetenschappelijke onderzoeken de mogelijke effecten onderzocht van stress op diabetes, en hebben aangetoond dat het mogelijk is om te leren om stress te voorkomen en te beheersen [1,2,3,4]. In dit artikel vindt u nuttige informatie over de relatie tussen diabetes en stress, evenals enkele aanbevelingen die u kunnen helpen om te gaan met stressvolle situaties die u in uw dagelijks leven kunt tegenkomen.

Is diabetes een oorzaak van stress?

Uit een recent onderzoek onder bijna 9000 volwassenen bleek maar liefst 45% van de mensen met diabetes angst en stress te ervaren bij het omgaan met hun aandoening [1,5].

Het voortdurend moeten controleren van de bloedglucosespiegels, het volgen van een specifiek dieet, het toedienen van insuline en/of het innemen van orale medicatie kan allemaal van invloed zijn op het dagelijkse welzijn [2,4]. Episoden van hypoglykemie, veranderingen in de behandeling en vertrouwd raken met nieuwe technologie (bijv. een insulinepomp of continue glucosecontrole) zijn ook situaties die mogelijk stress veroorzaken [1,2].

De manier waarop mensen reageren op een stressvolle situatie of gebeurtenis verschilt echter van persoon tot persoon [1,4]. Voor sommigen kan stress positief worden ervaren, bijvoorbeeld wanneer het wordt gezien als een uitdaging [4]! Deze verschillen in reactie kunnen op diverse manieren worden verklaard: de context waarin de stress optreedt is een belangrijke factor, maar het hangt ook af van persoonlijke voorgeschiedenis en weten dat men kan vertrouwen op steun uit de sociale omgeving [1,4].

Is stress van invloed op de bloedglucose?

Stress is een van de natuurlijke reacties waarop het lichaam omgaat met een situatie die het als bedreigend beschouwt [1,4].

Als reactie daarop bereidt het lichaam zich voor op actie – de vlucht- of vechtreflex – en heeft daarom energie nodig. Een manier om dit te doen is door een aantal stresshormonen te produceren, zoals cortisol. Dit hormoon bevordert de afgifte van glucose (suiker) en lipiden (vetten) in de bloedbaan, wat op zijn beurt de bloedglucosespiegels verhoogt, wat leidt tot een onbalans in de bloedglucosespiegel die langer of korter kan aanhouden [1,4,5]. 

De precieze effecten van stress op de bloedglucose zijn echter ingewikkeld, en worden nog niet volledig begrepen [1,4,5]. Er is bewijs dat suggereert dat alleen chronische stress een effect heeft op glykemische behandeling, en dus op HbA1c-niveaus [2].

Veel onderzoeken suggereren ook dat de invloed van stress op diabetes eerder indirect is. Gespannen of angstig zijn kan leiden tot minder aandacht voor behandeling en levensstijl (roken, alcoholgebruik, lichamelijke inactiviteit en ongebalanceerd dieet), waardoor men minder zorgvuldig omgaat met de bloedglucosespiegels [1,3,4].

Bovendien toonde een onderzoek dat werd gepubliceerd in het medische tijdschrift Diabetes Care aan dat niet alle stressvolle situaties noodzakelijkerwijs een negatieve invloed hebben op de bloedglucosebeheersing. In dit onderzoek werd de deelnemers gevraagd onderscheid te maken tussen positieve stresserende gebeurtenissen (bijv. een verloving, de geboorte van een kind of een nieuwe baan) en negatieve stresserende gebeurtenissen (bijv. ruzie of het overlijden van een dierbare) die het afgelopen jaar in hun leven hebben plaatsgevonden [4].

De resultaten toonden aan dat degenen met onevenwichtige bloedglucosespiegels negatieve stress hadden ervaren, terwijl degenen die positieve stress rapporteerden de neiging hadden om hun diabetesmanagement te optimaliseren [4]!

Tips voor het omgaan met stress

Uit verschillende onderzoeken bleek dat stress op een aantal belangrijke manieren kan worden aangepakt:

• leren om bronnen van stress te herkennen en te verminderen, bijvoorbeeld door progressieve spierontspanning, ademhalingsoefeningen, meditatie en positieve mentale projectie;
• proberen zichzelf realistische, meetbare en haalbare doelen te stellen, bijvoorbeeld door een wandeling van 20 minuten in te plannen gedurende 3 dagen per week op hetzelfde tijdstip van de dag;
• plezierige vrijetijdsactiviteiten integreren in het dagelijks leven;
• anxiolytica of antidepressiva gebruiken (praat erover met uw huisarts en krijg een recept voordat u met een nieuw geneesmiddel begint) [1,2,3,4,5].

De positieve effecten van stressmanagement bevorderen het psychisch welzijn en kunnen in sommige gevallen ook een gunstige invloed hebben op bloedglucosebeheersing. Sommige onderzoeken hebben inderdaad aangetoond dat leren omgaan met stress kan helpen bij het optimaliseren van de bloedglucoseregulatie [1,2,3,4,5].

Show me:

Leven met diabetes betekent vooral aandacht besteden aan huidwonden, omdat deze de neiging hebben om langzamer te genezen [1,2,3,4,5]. Waarom gebeurt dat? Zijn er tips voor het bevorderen van de wondgenezing? Lees verder om de antwoorden op deze vragen te ontdekken.

De verschillende stadia van wondgenezing

De wondgenezing is een natuurlijk herstelproces dat het lichaam spontaan in gang zet wanneer de huid beschadigd is [1,2,4].

Het wondherstelproces van de huid bestaat uit verschillende fasen:

• Hemostase (vorming van een korst van gestold bloed dat het oppervlak van de wond bedekt om bloeding te stoppen), dit begint onmiddellijk na het letsel
• Ontsteking (grote aantallen afweercellen worden naar de wond gestuurd om deze te reinigen en te beschermen tegen infectie), wat kort na voltooiing van de eerste fase plaatsvindt
• Reconstructie/proliferatie (vorming van nieuwe bloedvaten en huidcellen om tijdelijk nieuw weefsel te bouwen), die ongeveer drie dagen na het eerste huidletsel begint
• Hermodellering/rijping (vorming van littekenweefsel en verbetering van het uiteindelijke uiterlijk), die meestal na 2-3 weken begint en soms enkele jaren kan duren, waarbij de huidstructuur geleidelijk terugkeert tot een toestand die zo veel mogelijk lijkt op de huid vóór het letsel [1,2,3,5].

Bij elk van deze stappen is een breed scala van verschillende cellen en moleculen betrokken en deze werken samen om de huid te herstellen [2,3,4,5].

Kan diabetes invloed hebben op de wondgenezing?

De wondgenezing is een complex proces dat nog niet volledig begrepen wordt [1,2,5]. Talrijke laboratorium- en klinische onderzoeken hebben echter meer inzicht gegeven in mogelijke negatieve invloeden op de verschillende stadia van het herstel van huidwonden [2]. Het is aangetoond dat met name diabetes de wondgenezing kan vertragen [1,2,3,4,5].

Onderzoeken tonen aan dat hyperglykemie na verloop van tijd kan leiden tot beschadiging van grote en kleine bloedvaten. Dit kan op zijn beurt leiden tot een afname van de bloedtoevoer, waardoor onvoldoende zuurstof naar de wond wordt gestuurd. Dit kan nadelig zijn voor de wondgenezing, omdat bij de meeste fasen van het proces grote hoeveelheden zuurstof nodig zijn [1,2,3,4].

Bij mensen met diabetes kan de productie van voldoende hoeveelheden cellen en moleculen voor wondgenezing en verdediging tegen infecties verminderd zijn, en de cellen kunnen ook een verminderd vermogen hebben om zich te vermenigvuldigen en normaal te functioneren [1,2,3,4,5].

Diabetes: het bevorderen van chronische wondgenezing

Omdat onderzoeken suggereren dat een verstoorde balans in bloedglucose leidt tot een langzamere en moeilijkere wondgenezing, wordt aanbevolen dat u uw diabetes zo zorgvuldig mogelijk onder controle probeert te houden [3,5].

Verschillende onderzoeken hebben ook aangetoond dat er een aantal manieren zijn om de wondgenezing van de huid te bevorderen, waaronder:

• Rusthoudingen aannemen om te voorkomen dat er druk op de wond wordt uitgeoefend
• Behandelen van een infectie met daarvoor geschikte antibiotica die door uw zorgverlener zijn voorgeschreven
• Een verpleegkundige specifieke zorg laten uitvoeren: regelmatig debridement van een wond (verwijdering van dood of geïnfecteerd weefsel) en/of gebruik van geschikte verbanden [3,4,5].

In het dagelijks leven wordt ook aanbevolen om, indien mogelijk, factoren te beperken die het genezingsproces kunnen vertragen. Onderzoeken hebben zelfs aangetoond dat stress en de bijbehorende aandoeningen (angst en depressie), overmatig alcohol- en tabaksgebruik en tekort aan bepaalde voedingsstoffen (eiwitten, lipiden, vitamine A, C, E en mineralen zoals magnesium, zink, ijzer en koper) de genezing kunnen belemmeren en u vatbaarder maken voor infectie [2].

Show me:

Vol vezels, mineralen, vitamines en antioxidanten, en vetarm... Groenten, inclusief peulvruchten, hebben talrijke positieve effecten op onze gezondheid [1,2,3]. De meeste gezondheidsautoriteiten raden aan dat mensen met diabetes, net als de bevolking in het algemeen, groenten opnemen in hun dagelijkse voeding [1,2,3,4]. Wat zijn de voordelen van groenten en wat zijn de beste om te eten om daar optimaal van te profiteren? Lees verder voor meer informatie.

Groenten eten voor het helpen voorkomen en behandelen van diabetes type 2

Verschillende klinische onderzoeken hebben aangetoond dat een dieet met een groot aandeel plantaardige voedingsmiddelen (groenten, maar ook fruit, volkoren granen, peulvruchten, noten en zaden) het risico vermindert op het ontwikkelen van diabetes type 2 [1,2]. Onderzoeken hebben ook aangetoond dat een voornamelijk plantaardig dieet kan helpen om:

• de hoeveelheid gebruikte medicatie te verminderen [1];
• geglyceerde hemoglobinespiegels (HbA1c) te verlagen [1,2];
• de bloedglucoseregulatie te optimaliseren [1,2];
• cholesterolwaarden te verlagen [1,2];
• bepaalde hart- en niercomplicaties te voorkomen en behandelen [1,2];
• af te vallen [1,2].

Overstappen op een plantaardig dieet betekent het beperken van de hoeveelheden dierlijke producten, verwerkt voedsel en geraffineerd voedsel, en vooral het eten van meer groenten van alle soorten en kleuren [1,2]:

• bladgroenten of kruisbloemige groente (broccoli, spinazie, kolen, rapen, enz.);
• rode en oranje groenten (tomaten, wortelen, rode paprika's, pompoen, enz.);
• wortelgroenten en andere groenten (uien, sla, sperziebonen, enz.);
• peulvruchten (linzen, kikkererwten, gedroogde bonen, enz.) [1,3].

De meeste voedingsrichtlijnen adviseren om een reeks verschillende soorten groenten te eten, bij voorkeur vers en onverwerkt, elke dag bij elke maaltijd [3,4].

Diabetes: moeten men oppassen met sommige groenten?

Hoewel de meeste groenten over het algemeen een lage glykemische index (GI) hebben, hebben sommige planten een hoger koolhydraatgehalte en hebben ze de neiging om de bloedglucosespiegels te verhogen [2,4,5]. Dit is bijvoorbeeld het geval bij:

• zetmeelrijke groenten, zoals aardappelen;
• zoete aardappelen;
• maïs [3,4,5].

Omdat uit onderzoeken is gebleken dat het eten van voornamelijk voedingsmiddelen met lage GI kan helpen om de bloedglucosespiegels in evenwicht te houden, kan het nuttig zijn om deze groenten met mate te eten als u diabetes heeft [4].

Show me:

Om uw kind te helpen veilig te beginnen met zijn/haar nieuwe schooljaar en zijn/haar diabetes gedurende het schooljaar te beheersen, vindt u hier een aantal aanbevelingen die u kunt opvolgen.

Het individuele zorgplan van uw kind voorbereiden

Zelfs als de school van uw kind al meerdere leerlingen met diabetes heeft, is de kans groot dat uw kind, afhankelijk van zijn/haar leeftijd, temperament en onafhankelijkheidsniveau, zijn/haar eigen specifieke behandelings- en zorgbehoeften heeft [1,2]. Daarom wordt in de verschillende richtlijnen voor de klinische praktijk aangeraden om een individueel zorgplan op te stellen [1,2,3].

Het individuele zorgplan is een document waarin de specifieke behoeften van uw kind wat betreft diabetesbeheer op school worden beschreven. U kunt het schrijven met de hulp van de arts van uw kind [1,2,3] en het omvat waarschijnlijk:

• uw naam, de naam en geboortedatum van uw kind, de leeftijd waarop uw kind werd gediagnosticeerd met diabetes en het type diabetes [2] ;
• uw telefoonnummer en het telefoonnummer van de arts van uw kind en eventuele contactgegevens in geval van nood [2] ;
• hoe de bloedsuiker van uw kind wordt gemonitord [2,3] ;
• toedieningsmethoden voor insuline en/of medicatie [2,3] ;
• informatie over het gebruik van bloedsuikermeters en apparaten voor het toedienen van insuline [2] ;
• symptomen en behandeling van hypoglykemie en hyperglykemie [2,3] ;
• voedingsadviezen [2,3] ;
• te nemen voorzorgsmaatregelen bij lichaamsbeweging [2,3] ;
• wat uw kind zelfstandig kan doen en waar hij/zij hulp bij nodig heeft [2] ;
• uw toestemmingsverklaring voor het verlenen van spoedeisende hulp aan uw kind door aangewezen personeel van de school [2].

Communicatie met schoolpersoneel

Het verdient sterke aanbeveling om met het personeel op school te overleggen en ze de informatie te geven die ze nodig hebben om uw kind vanaf de allereerste schooldag te helpen bij het beheersen van zijn/haar diabetes [2,3].

Daarom is het wellicht een goed idee om vóór de herfstvakantie een overleg te organiseren met de directeur, leerkrachten, de schoolverpleegkundige en eventueel andere mensen die tijdens het schooljaar contact hebben met uw kind [1,2].

U kunt dit overleg gebruiken om alle betrokken personeelsleden (opnieuw) uit te leggen wat diabetes is, wat het beheer ervan inhoudt en wat er gedaan kan worden om [1,2,3,4]:

• uw kind te helpen bij het controleren van zijn/haar bloedsuiker en bij het toedienen van insuline, indien op enig moment toezicht van een volwassene nodig is [2,3]; 
• uw kind altijd zijn/haar bloedsuikermeter en een bron van snelwerkende suiker, om hypoglykemie te behandelen, bij de hand te laten hebben (op zijn/haar bureau of in zijn/haar schoolzak) [1,2,3,4]. Kits met glucagoninjecties moeten ook beschikbaar worden gesteld voor de behandeling van ernstige hypoglykemie en moeten in de koelkast worden bewaard [2,3];
• u informeren over het voedsel dat in de schoolkantine wordt geserveerd (hoeveelheid koolhydraten, portiegrootte) en over schoolactiviteiten [1,2,3];
• uw kind toe te staan om te eten en naar het toilet te gaan wanneer dat nodig is [2,3];
• toegang te hebben tot een schone, besloten ruimte met een kraan voor zelfzorg [1,2,3,4];
• het beschikbaar stellen van een naaldencontainer en vuilnisbak voor gebruikte medische apparatuur, en een koelkast of andere koele plek om insuline te bewaren [1,2,4];
• uw kind op elk moment toe te staan om naar de verpleegkundige of zorgcoördinator te gaan [3];
• het regelen van onderzoeken en tests indien nodig [1,2].

Dit overleg geeft u ook de mogelijkheid om het individuele zorgplan door te nemen, dat u van tevoren heeft voorbereid [1,2].

Wat moet u in de schooltas van uw kind stoppen

Een andere aanbeveling uit de klinische richtlijnen is dat u ervoor zorgt dat uw kind op school altijd de volgende dingen heeft:

• medische hulpmiddelen en/of medicatie en eventuele gebruiksaanwijzingen;
• suikerklontjes, een zoet drankje en een kleine snack;
• hun individueel zorgplan;
• een notitieboekje om de bloedsuikermetingen en medische voorvallen (hypoglykemie en hyperglykemie) op te schrijven [2,3].

Ten slotte is het een goed idee om regelmatig met het personeel op school te overleggen om ervoor te zorgen dat het schooljaar zo soepel mogelijk verloopt. De school moet u informeren over eventuele veranderingen in het rooster van uw kind (bijv. specifieke sportactiviteiten of speciale maaltijden) en de bloedsuikerspiegel, zodat u de behandeling van uw kind kunt aanpassen en de controle van de bloedsuiker kunt optimaliseren [1,2,3].

Show me:

Als u recent de diagnose diabetes heeft gekregen, kan het woord hyperglycemie misschien verwarrend zijn voor u en uw naasten. Oorzaken, symptomen en behandeling: dit artikel zal u helpen begrijpen wat een episode van hyperglycemie is en hoe u deze kunt voorkomen.

Wat is hyperglycemie?

Bloedglucose, ook wel glycemie genoemd, is de hoeveelheid glucose (suiker) in het bloed. Het niveau varieert gedurende de dag en nacht – soms wat hoger, soms wat lager – en wordt van nature door het lichaam gereguleerd om binnen bepaalde grenzen te blijven bij mensen zonder diabetes [1,2,6].

Wanneer de bloedglucose te hoog is, spreken we van hyperglykemie [1,2]. De term hyperglykemie is afgeleid van de Griekse woorden “hyper” (hoog/voorbij een bepaald punt), “glykys” (zoet/suiker) en “haima” (bloed) [3].

Wanneer hyperglycemie steeds terugkomt en na verloop van tijd aanhoudt, wordt gezegd dat het chronisch is. Dit gebeurt wanneer het bloed niet genoeg insuline bevat (het hormoon dat de bloedglucose verlaagt) en/of de cellen van het lichaam resistent wordt tegen de werking van insuline. Daardoor hoopt glucose zich op in het bloed, waardoor de bloedglucosespiegels stijgen [1,3,4,5,6].

Chronische hyperglycemie is een kenmerk van onbehandelde diabetes. Op de lange termijn kan het leiden tot complicaties zoals trage wondgenezing, retinopathie (oogaandoeningen), neuropathie (zenuwbeschadiging) en slagader-, hart- en niercomplicaties [1,2,3,4,6].

Tekenen en symptomen van hyperglycemie

Matig hoge bloedglucose heeft meestal geen merkbare symptomen. Overmatig hoge bloedglucosespiegels kunnen echter leiden tot het optreden van de volgende tekenen en symptomen:

• vaak en overvloedig plassen (polyurie);
• intense dorst (polydipsie);
• vermoeidheid en slaperigheid;
• gewichtsverlies;
• misselijkheid en duizeligheid [1,2,3].

Behandeling van chronische hyperglycemie

Afhankelijk van uw type diabetes kunnen, met behulp van een endocrinoloog, verschillende behandelingen worden opgestart gericht op het “normaliseren” van de bloedglucose:

• Een specifieke levensstijl volgen (regelmatige lichamelijke activiteit met een gezond, evenwichtig dieet)
• Eén of meer hypoglycemische (glucoseverlagende) geneesmiddelen gebruiken in geval van diabetes type 2
• Toedienen van insuline als u diabetes type 1 heeft of in het geval van diabetes type 2 waarbij medicatie en veranderingen in levensstijl niet voldoende zijn om uw bloedglucosespiegels onder controle te houden [3,5,7,8,9].

Show me: