Wat zijn vegetarische en veganistische diëten?

Over het algemeen sluiten vegetarische diëten vlees, zeevruchten of andere producten die deze voedingsmiddelen bevatten uit ^{[2, 3]}. Deze diëten bestaan voornamelijk uit granen, groenten, fruit, peulvruchten, zaden en noten ^[3].

Er is echter variatie binnen vegetarische diëten. Ze kunnen grofweg worden onderverdeeld in:

• Het lacto-ovo vegetarische dieet, ook wel gewoon vegetarisch dieet genoemd. Dit dieet sluit zeevruchten en vlees uit, maar bevat wel zuivel (melk, kaas, boter, yoghurt enzovoort) en eieren ^[3].
• Het veganistische dieet, dat naast vlees en zeevruchten ook zuivel, eieren en andere dierlijke producten uitsluit ^[3].

In het algemeen worden vegetarische diëten vaak in verband gebracht met een aantal gezondheidsvoordelen ^{[2, 3]}. Enkele gezondheidsvoordelen van vegetarische diëten zijn ^[3]: 

• Lager risico op hartaandoeningen
• Lager cholesterolgehalte 
• Lager risico op hypertensie (hoge bloeddruk)
• Lager risico op diabetes type 2
• Lagere BMI (body mass index)
• Minder kanker in het algemeen

Over het algemeen kunnen deze voordelen voor de gezondheid komen doordat vegetarische diëten over het algemeen lagere gehaltes verzadigd vet en cholesterol bevatten, evenals hogere gehaltes aan belangrijke voedingsstoffen zoals vezels, magnesium, kalium, vitamine C en vitamine E (onder andere) ^[3]. 

Aan de andere kant bestaat er bezorgdheid over de vraag of aan de voedingsbehoeften die nodig zijn tijdens de babytijd, kindertijd en adolescentie kan worden voldaan bij het volgen van een vegetarisch of veganistisch dieet ^[2]. Veganistische en vegetarische diëten kunnen leiden tot lagere niveaus van vitamine B12, calcium, vitamine D, zink en vetzuren ^{[2, 3]}.

Een vegetarisch dieet voor mensen met diabetes volgen

Naast hun algemene gezondheidsvoordelen is aangetoond dat vegetarische diëten gunstig kunnen zijn voor het voorkomen van diabetes en het verbeteren van de bloedsuikerbeheersing bij mensen met type 2 diabetes ^{[4, 5]}.

In het geval van type 1 diabetes is het onduidelijk of een vegetarisch dieet kan helpen bij het verbeteren van de behandeling van de aandoening ^[5]. Er zijn echter enkele onderzoeken die gezondheidsvoordelen hebben gevonden voor mensen met type 1 diabetes die een vegetarisch dieet voor diabetici volgen ^{[5, 6]}.

Als je diabetes type 1 hebt, kan een vegetarisch dieet een gezonde optie voor je zijn - maar als je erover denkt om op dit dieet over te stappen, zijn er een paar dingen waar je op moet letten ^[1]. Het is het beste om met jouw zorgteam te overleggen voordat je een nieuw dieet gaat volgen ^[1].

Is vegetariër zijn goed voor diabetes? Mogelijke voordelen

Vegetariërs hebben over het algemeen een lagere body mass index (BMI) en een hogere insulinegevoeligheid dan omnivoren, wat gunstige effecten kan hebben op de preventie van type 2 diabetes ^[4]. Volgens sommige onderzoeken zou de consumptie van volle granen, fruit en groenten - vooral bladgroenten en wortelgroenten - bijzonder gunstig zijn ^[4]. 

Het is ook gebleken dat het volgen van een vegetarisch dieet de bloedsuikerspiegel verbetert bij mensen die al diabetes hebben ^[4].

In het algemeen wordt een verhoogde inname van volle granen, fruit, groenten en peulvruchten algemeen aanbevolen voor zowel type 1- als type 2-diabetes, omdat deze voedingsmiddelen de bloedglucosehuishouding kunnen verbeteren ^[5]. Met name de grote hoeveelheid vezels in deze voedingsmiddelen kan de bloedglucose na de maaltijd verlagen bij mensen met diabetes type 1 of type 2 ^[5].

Daarnaast verlagen de lagere gehaltes aan verzadigde vetten in plantaardige voeding de cardiovasculaire risicofactoren, en deze afname kan potentiële voordelen bieden voor mensen met diabetes ^[6].

Eén onderzoek onderzocht zowel mensen met diabetes type 1 als mensen met diabetes type 2 die acht weken lang een vegetarisch dieet volgden ^[6]. De studie vond de volgende gezondheidsvoordelen voor alle deelnemers ^[6]:

• Verbeterde HbA1c niveaus 
• Lagere totale cholesterolwaarden
• Lager HDL-cholesterol (high-density lipoproteïne)
• Gewichtsverlies
• Lagere niveaus van lipiden (vetten)

Het is echter vermeldenswaard dat de triglycerideniveaus (een ander type vet) in sommige gevallen hoger waren ^[6].

Vegetarische diëten en diabetes: enkele voorbehouden

Er zijn enkele potentiële risico's verbonden aan het volgen van een vegetarisch dieet, vooral als je diabetes hebt.

Het elimineren van vlees- en viseiwitten kan leiden tot het consumeren van meer koolhydraten met het vegetarische dieet ^[2]. Dit kan op zijn beurt de bloedsuikerspiegel verhogen en leiden tot gewichtstoename ^[2]. Daarom is het belangrijk om de glycemische belasting van koolhydraten te controleren en de insuline-inname hierop af te stemmen ^[2]. 

Vegetariër zijn betekent ook niet dat je geen risico loopt op het eten van ongezond, bewerkt voedsel ^[1]. Een gezond vegetarisch dieet bestaat uit hele voedingsmiddelen, dus je moet geraffineerde en bewerkte voedingsmiddelen die additieven bevatten vermijden ^[1]. 

Het eten van veel vezels is ook belangrijk. Een hoge vezelinname in je dieet zorgt voor een langzamere vertering van plantaardige eiwitten, wat weer kan leiden tot een betere glycemische controle ^[1]. Er zijn een paar manieren om je vezelinname te verhogen, zoals het eten van de hele vrucht - inclusief de schil - in plaats van vruchtensap te drinken ^[1].

Zowel veganistische als vegetarische diëten gaan gepaard met een risico op een tekort aan bepaalde voedingsstoffen, zoals vitamine B12 en n-3 vetzuren, dus dit moet mogelijk worden gecontroleerd en aangevuld ^[2].

Veganistisch dieet en type 1 diabetes

Als je diabetes type 1 hebt, kan een veganistisch dieet (ook bekend als een plantaardig dieet) je helpen om je diabetes beter te beheren ^[1]. 

Het wordt echter aanbevolen om eerst met je zorgteam te praten en meer te weten te komen als je wilt overstappen op een veganistisch dieet ^[1].

De voordelen van een veganistisch dieet voor type 1 diabetes

De voordelen van een veganistisch dieet voor type 2 diabetes zijn goed gedocumenteerd ^[5]. Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat een vetarm veganistisch dieet de insulinegevoeligheid en glycemische controle kan verbeteren bij mensen met type 2 diabetes ^[5]. Een ander onderzoek toonde ook aan dat veganisme, van alle vegetarische diëten, geassocieerd was met het laagste risico op type 2 diabetes ^[4].

Voor type 1 diabetes is het bewijs schaarser en veganistische diëten zijn nog niet getest in gerandomiseerde onderzoeken ^[5].

Sommige casestudies hebben echter gesuggereerd dat een veganistisch dieet de insulinegevoeligheid kan verbeteren, de behoefte aan insuline kan verminderen en de glycemische controle bij mensen met type 1-diabetes kan verbeteren ^[5].

Veel studies hebben aangetoond dat vetarme, plantaardige diëten het risico op obesitas en cardiovasculaire aandoeningen verminderen, dus het is redelijk om te verwachten dat het verminderen van verzadigd vet als onderdeel van een veganistisch dieet vergelijkbare voordelen zou hebben bij mensen met type 1 diabetes ^[2].

Type 1-diabetes en een veganistisch dieet: enkele voorbehouden

Als je diabetes type 1 hebt en een veganistisch dieet wilt volgen, zijn er een paar dingen waar je rekening mee moet houden.

Ten eerste kan een veganistisch dieet hoger zijn in koolhydraten ^{[2, 5]}. Naast het verhogen van de bloedglucose, vereist het eten van meer koolhydraten een aanpassing van insuline, wat kan leiden tot gewichtstoename en overgewicht ^[2]. Het is belangrijk om je koolhydraatinname in de gaten te houden als je overschakelt op een veganistisch dieet, dus het wordt sterk aangeraden om met een voedingsdeskundige te praten en/of je gezondheidsteam te raadplegen voordat je overschakelt op dit dieet ^[1]. Je gezondheidsteam kan je helpen om je koolhydraatinname in de gaten te houden, en ze kunnen je ook supplementen voorschrijven (zoals vitamine B12) om tekorten te voorkomen ^[1].

Veganisten lopen ook een hoger risico op onvoldoende vetinname en onvoldoende calcium ^[2]. Kies voor groenten met weinig oxalaat en fytaat, sojaproducten, calciumrijk mineraalwater, noten en zaden voor goede calciumbronnen ^[2]. 

Als je overschakelt op een veganistisch dieet, wil je misschien je bloedsuikerspiegel beter in de gaten houden. Een recente casestudy beschreef herhaalde en onverwachte episodes van hypoglycemie die zich voordeden in de eerste paar dagen tot enkele weken na het overstappen op een veganistisch dieet ^[5].

Diabetes vegetarische recepten

Er zijn veel online bronnen die geweldige ideeën bieden voor vegetarische en veganistische recepten. 

De American Diabetes Association (ADA) heeft een Diabetes Food Hub waarmee je recepten op maat kunt zoeken. Vink gewoon de vakjes 'veganistisch' of 'vegetarisch' aan in de receptenfilter of typ 'vegetarisch recept' in het zoekvak ^[7].

De ADA heeft ook boeken gepubliceerd zoals 'The American Diabetes Association Vegetarian Cookbook', dat je hier op Amazon kunt kopen, en 'Vegetarian Pleasures: Quick & Easy Menus for People With Diabetes', hier te koop bij Amazon.

Andere websites met diabetesvriendelijke vegetarische en veganistische recepten zijn onder andere:

• BBC Good Food (Engels) 
• Diabetic Gourmet Magazine (Engels)
• Manjula’s Kitchen (Engels)
• Delicious Magazine (Engels)

Je gezondheidsteam kan je misschien de weg wijzen naar andere online bronnen en vegetarische diabetesrecepten.

 

Overschakelen op een diabetesvriendelijk vegetarisch of veganistisch dieet kan een gezonde optie zijn met veel voordelen. Er zijn echter ook beperkingen waar je je bewust van moet zijn en je moet je zorgteam raadplegen voordat je op deze diëten overstapt ^{[1, 6]}.

 

V56_04-2024

Show me:

Wat is eiwit?

Een eiwit is een stof die bestaat uit een reeks bouwstenen die aminozuren worden genoemd ^[3]. Eiwitten zijn overal in het lichaam aanwezig en vormen een belangrijk deel van de structuur van spieren en andere weefsels ^[3]. Eiwitten vormen ook de basis van een groot aantal andere essentiële moleculen in het lichaam, waaronder hormonen en enzymen ^[3]. 

We krijgen eiwitten uit verschillende bronnen binnen via onze voeding ^[3]. Eiwit kan afkomstig zijn van dierlijke bronnen (zoals eieren, melk, vlees, vis en gevogelte) of van plantaardige bronnen (zoals groenten, fruit, granen en peulvruchten) ^[3]. 

Koolhydraten zijn niet de enige manier waarop je lichaam de energie kan genereren die het nodig heeft - eiwitten kunnen ook worden afgebroken en gebruikt als energiebron ^[3].

Hoe beïnvloedt eiwit type 1 diabetes?

Bij type 1 diabetes ligt er vaak meer nadruk op koolhydraten in maaltijden. Dit komt omdat koolhydraten in je lichaam veranderen in glucose (om te worden gebruikt als energie), dus hebben ze meer invloed op je bloedglucosespiegel dan andere voedingsmiddelen ^{[2, 3]}. Koolhydraten in voeding zorgen ervoor dat je bloedsuikerspiegel hoger wordt nadat je ze hebt gegeten dan wanneer je eiwitten of vetten eet ^[4].

Bij mensen met diabetes type 2 lijkt eiwit de insulinerespons in het lichaam te verhogen zonder dat de plasmaglucosespiegel stijgt ^[5]. Het directe effect van eiwitten op de bloedglucosespiegel bij type 1-diabetes is echter minder duidelijk ^[5].

Hoeveel eiwit moet iemand met type 1 diabetes per dag eten?

Elke persoon met diabetes is anders, dus wat jij moet eten om je doelen te halen is niet hetzelfde als iemand anders ^[5]. Als je merkt dat je dieet je problemen geeft om je bloedglucose binnen je streefbereik te houden, kun je dit bespreken met je zorgteam.

Er zijn veel manieren om te beslissen wat u gaat eten, meestal aangeduid als maaltijdplanning ^[2]. Eén manier wordt de 'bord' methode genoemd ^[2].

Stel je hierbij voor dat je bord in vakken is verdeeld ^[2]. Als richtlijn zou je ernaar kunnen streven om de helft van je bord te vullen met niet-zetmeelrijke groenten, een kwart met granen of zetmeelrijke groenten, en het resterende kwart gevuld met eiwitten ^[2].

Dit is natuurlijk slechts een richtlijn en houdt geen rekening met andere gezondheidsproblemen of individuele behoeften die je kunt hebben. Je diabetesteam of diëtist kan je meer ideeën geven over hoe je een maaltijd kunt plannen.

Eiwitten kiezen als je diabetes type 1 hebt

Als je richtlijnen leest voor het omgaan met diabetes of voor het plannen van maaltijden, zul je merken dat veel bronnen veel meer aandacht besteden aan het koolhydraat- en vetgehalte van voedsel. Dit komt doordat koolhydraten meer in verband worden gebracht met een stijging van de bloedsuikerspiegel ^[4], en het eten van meer van bepaalde soorten vetten in verband kan worden gebracht met hartproblemen ^[6].

Gelukkig zijn er veel verschillende opties om uit te kiezen bij het opnemen van eiwitten in je dieet. Enkele goede eiwitbronnen zijn ^[2]:

• Mager vlees
• Kip of kalkoen zonder vel
• Vis
• Eieren
• Noten en pinda's
• Gedroogde bonen en sommige erwten (zoals kikkererwten)
• Vleesvervangers zoals tofu

Hoewel al deze voedingsmiddelen goede eiwitbronnen zijn, bevatten ze ook hoeveelheden vetten. Als je twijfelt, lees dan het etiket of praat met je zorgteam of diëtist voor meer informatie over de inhoud van voedingsmiddelen.

Verhogen eiwitten de bloedsuikerspiegel?

Koolhydraten worden in het lichaam omgezet in glucose en kunnen daarom de bloedglucose sneller laten stijgen dan andere voedingsmiddelen, zoals eiwitten en vetten ^{[2, 4]}.

Daarom richten de huidige manieren om de dosis insuline te berekenen die je moet innemen zich op het koolhydraatgehalte van de maaltijd ^[7].

Eén onderzoek naar kinderen met type 1 diabetes suggereerde dat eiwitrijke maaltijden kunnen leiden tot een stijging van de bloedglucose en dat een verhoogde dosis insuline nodig kan zijn om hyperglycemie (hoge bloedglucose) te voorkomen ^[7]. 

Er is momenteel echter niet genoeg bewijs met betrekking tot de invloed van eiwitten op de bloedglucosespiegel na het eten, of klinisch advies voor optimaal beheer van eiwitrijke maaltijden om dit met zekerheid te kunnen zeggen ^[7].

Mag iemand met type 1 diabetes eiwitshakes?

Eiwitshakes worden al enige tijd gebruikt door topsporters, waaronder mensen met type 1 diabetes ^[8]. Eén studie heeft beschreven hoe ze routinematig worden gebruikt als onderdeel van het individuele managementplan om het herstel na de wedstrijd te bevorderen bij topwielrenners ^[8].

Studies als deze kunnen aantonen dat ze geschikt zijn voor sommige mensen, maar ze zijn misschien niet voor iedereen toepasbaar. Deze mensen hebben toegang tot een team van artsen, verpleegkundigen en diëtisten om gespecialiseerde dieetplannen en trainingsschema's voor hen op te stellen, wat de meeste mensen niet hebben.

Er is momenteel geen onderzoek gedaan naar het gebruik van eiwitshakes bij mensen met type 1 diabetes die niet intensief trainen. Als je overweegt om eiwitshakes te gaan gebruiken, of zelfs maar je eetpatroon aan te passen, dan kun je dit het beste bespreken met je diëtist en je diabeteszorgteam. Zij kunnen je adviseren over aanpassingen in je dieet die je bloedglucosemanagement niet verstoren.

Eiwit en nierschade

Langdurige diabetes kan leiden tot complicaties zoals hartproblemen, problemen met het gezichtsvermogen en nierschade ^[9]. 

Nieraandoeningen kunnen direct worden veroorzaakt door diabetes, maar ook indirect - door factoren zoals hoge bloeddruk (hypertensie) ^[9].

Er is een kleine hoeveelheid bewijs dat een matige verlaging van het eiwitgehalte in je dieet - naast het gunstige effect van antihypertensieve behandeling - de prognose kan verbeteren voor mensen met een nierziekte veroorzaakt door type 1 diabetes ^[10]. 

De richtlijnen van de American Diabetes Association (ADA) raden een dieet met minder eiwitten echter niet aan voor mensen met diabetes en een nierziekte, omdat er bewijs is dat dit de bloedglucose of de snelheid waarmee de nierfunctie afneemt niet lijkt te verminderen ^[5].

Als je diabetes type 1 en nierproblemen hebt, kan je behandelteam je adviseren over eventuele veranderingen in je dieet, waaronder het verminderen van de hoeveelheid eiwitten die je eet.

 

Eiwit is een zeer belangrijk onderdeel van je dieet, maar moet worden gegeten als onderdeel van een verscheidenheid aan voedingsmiddelen ^[2]. Terwijl we weten dat het eten van meer koolhydraten direct leidt tot verhoogde bloedglucosewaarden ^[4], is de relatie tussen eiwitten en bloedglucosewaarden minder duidelijk ^[5].

Er zijn een aantal eiwitbronnen die je in je dieet kunt opnemen ^[2]. Je zorgverleners, vooral diëtisten, kunnen je meer advies geven over hoe je eiwitten in je dieet kunt opnemen en je helpen bij het samenstellen van maaltijdplannen die je lekker vindt.

Als je meer wilt weten over de relatie tussen maaltijden en bloedglucose of over hoe je je voeding kunt kiezen, dan kan onze pagina over eten met diabetes je helpen.

 

V52_04-2024

Show me:

• Lees meer over Ontdek wat de t:slim X2 en zijn nieuwe 7.7 update te bieden hebben

Nieuwste update voor Control-IQ

Softwareversie 7.7 maakt het mogelijk om Control-IQ op de t:slim X2 insulinepomp te gebruiken in combinatie met zowel de Dexcom G6 als de nieuwe Dexcom G7 CGM glucose sensor. Daarmee is de t:slim X2 de eerste insulinepomp die gekoppeld kan worden met de Dexcom G7. Daarnaast zijn er nog een aantal andere functies toegevoegd en zijn er softwarematige verbeteringen doorgevoerd. 

Jouw t:slim X2 insulinepomp updaten doe je gewoon van thuis uit

Om de t:slim X2 insulinepomp bij te werken, heb je het volgende nodig:

• Jouw unieke Update ID-nummer (dat je per e-mail hebt ontvangen of aan te vragen via onderstaand formulier).
  • Tijdens de update zal je deze code twee maal nodig hebben.
• Een laptop of desktop computer
• Een stabiele internetverbinding. Als je gebruik maakt van een laptop, moet je zorgen dat deze gedurende het half uur dat nodig is om het bijwerken van de software te voltooien, is aangesloten op een stopcontact
• Een Tandem oplaadkabel voor de pomp - deze kabel wordt ook gebruikt om de pomp te updaten
• Je t:slim X2 insulinepomp met minimaal 20% batterij om de update te starten
• Een alternatief om insuline mee toe te dienen, bijvoorbeeld een injectiepen- of -spuit met ultra kortwerkende insuline, voor het geval dat er zich een probleem zou voordoen tijdens het bijwerken van je insulinepomp. Deze zaken moeten trouwens altijd in je noodset zitten en deze set moet je te allen tijde bij je dragen

Tandem Device Updater

De Tandem Device Updater is een te installeren softwareprogramma op je computer dat je toelaat om de software op je pomp bij te werken.

De Tandem Device Updater moet automatisch starten zodra je deze op de computer hebt geïnstalleerd. Volg de aanwijzingen op het scherm om je t:slim X2-insulinepomp bij te werken. Het proces wordt normaliter binnen 10 minuten voltooid.
Als de Updater een situatie detecteert waardoor het proces onderbroken wordt, zie je een foutmelding op je computerscherm. Volg de instructies op het scherm om de foutstatus op te lossen en verder te gaan met het bijwerken, of neem contact op met je lokale technische klantenondersteuning van Tandem. 

Kies een goed tijdstip om alle insulinetoediening te stoppen, je infusieset los te koppelen en je reservoir te verwijderen. We raden aan de update uit te voeren op het moment dat je klaar bent om je reservoir te vervangen.
Hou er rekening mee dat je na het bijwerken van je t:slim X2-insulinepomp niet meer kunt terugkeren naar de vorige softwareversie die op je pomp was geïnstalleerd.

Vraag hier jouw unieke Update ID aan

Je ontvangt jouw unieke update code binnen de 24 uur na de aanvraag.

Show me:

Hypoglycemie, of lage bloedglucose, treedt op wanneer je bloedglucosewaarden dalen tot een punt dat schadelijk kan zijn ^{[1, 2]}.

Hypoglycemie komt vaak voor bij mensen met type 1 diabetes en bij mensen met type 2 diabetes die insuline of andere diabetesmedicatie gebruiken ^[2]. In een grote wereldwijde studie onder mensen met diabetes die insuline gebruiken, meldde 4 op de 5 mensen met type 1 diabetes en bijna de helft van de mensen met type 2 diabetes ten minste één hypoglykemisch incident gedurende een periode van één maand ^{[2, 6]}.

Hypoglycemie veroorzaakt problemen die soms ernstig kunnen zijn ^[1], maar het goede nieuws is dat er stappen zijn die je kunt nemen om hypoglycemie (ook wel hypos genoemd) te herkennen, voorkomen en behandelen ^{[1, 2, 3]}.

Het herkennen van hypoglycemie

Verschillende mensen kunnen verschillende symptomen van lage bloedglucose hebben ^[3]. Het leren herkennen van je eigen symptomen kan je helpen om een hypo vroegtijdig te herkennen ^[3].

Het is een goed idee om de symptomen die voor jou gebruikelijk zijn op te schrijven, zodat je ze gemakkelijker kunt herkennen ^[3].

Opmerken van de symptomen

Veel voorkomende symptomen van milde tot matige hypoglycemie zijn onder andere, maar niet beperkt tot ^{[2, 3, 4]}:

• Trillen
• Hongergevoel
• Vermoeidheid
• Prikkelbaarheid
• Snelle of onregelmatige hartslag
• Verwarring
• Duizeligheid of licht in het hoofd
• Wazig zicht
• Hoofdpijn

Voor een volledige lijst van mogelijke symptomen kun je onze gids over hypoglycemiesymptomen en -oorzaken lezen.

Controleer je bloedglucosewaarden

Als je bovenstaande symptomen ervaart, dien je je bloedglucosewaarden te controleren ^[3]. Dit is de enige manier om zeker te weten of je een hypoglycemie ervaart ^[3].

Hypoglycemie wordt meestal beschouwd als optredend wanneer de bloedglucose onder de 70 mg/dL daalt ^[1]. Deze drempel kan echter verschillend zijn voor jou ^[3]. Raadpleeg je zorgteam om het voor jou te lage niveau vast te stellen ^[3].

Als je om welke reden dan ook je bloedglucose niet kunt controleren, dien je de episode toch te behandelen alsof het een hypo is en daarna te testen wanneer mogelijk ^{[1, 3]}.
 

Hypobehandeling: hoe behandel je een hypo zelf?

Deze tips vervangen in geen enkel geval de aanbevelingen van je arts.

Om een hypoglycemie-episode zelf te behandelen, kun je de '15-15-regel' volgen ^[3]:

1. Neem 15 gram koolhydraten (koolhydraten) om je bloedglucose te verhogen, wacht 15 minuten en controleer het dan opnieuw ^[3].
2. Als je bloedglucose nog steeds laag is, herhaal stap 1 ^{[2, 3]}.
3. Controleer opnieuw je bloedglucosewaarden ^[2].
4. Herhaal de bovenstaande stappen totdat je bloedglucose weer minimaal 70 mg/dL of je streefbereik is ^{[2, 3]}.

Als je om welke reden dan ook niet direct kunt testen of als je je zorgen maakt over hypoglycemie, is het het beste om eerst te behandelen en te controleren wanneer mogelijk ^[1].

Welke koolhydraten te nemen

Je kunt je koolhydraten eten of drinken ^[2]. Voorbeelden van 15-20 gram koolhydraten zijn onder andere:

• Vier glucose-tabletten ^[2]
• Eén tube glucosegel ^[2]
• Een half kopje vruchtensap ^[2]. Dit mag geen laagcalorische, dieet- of suikerarme optie zijn ^{[2, 3]}.
• Een half blikje suikerhoudende frisdrank - ook hier geldt: geen laagcalorische of verminderde suiker ^[2]
• Eén eetlepel suiker of honing ^[2]
• Harde snoepjes of jelly beans (zie voedingslabel voor hoeveel er nodig zijn voor 15 gram koolhydraten) ^[3]

Notities en speciale voorzorgsmaatregelen

Als je nierziekte hebt, moet je sinaasappelsap vermijden, omdat dit veel kalium bevat ^[2]. Appel-, druiven- of cranberrysap zijn goede alternatieven ^[2].

Complexe koolhydraten, of voedingsmiddelen die naast koolhydraten ook vetten bevatten, zoals chocolade, moeten als behandeling worden vermeden omdat ze de opname van glucose vertragen ^[3].

Als je type 2 diabetes hebt, moet je bronnen van koolhydraten die ook veel eiwitten bevatten vermijden om hypoglycemie te voorkomen ^[4]. Deze kunnen de insulinerespons van het lichaam verhogen en je bloedglucose mogelijk niet verhogen ^[4].

Je bent misschien geneigd om zoveel mogelijk te eten totdat je je beter voelt ^[3]. Dit kan echter leiden tot een snelle stijging van je bloedglucose ^[3]. Het volgen van de stappen van de 15-15-regel hierboven kan helpen om je bloedglucose binnen het gewenste bereik te houden ^[3].

Na een hypo

Nadat je bloedglucose weer binnen het gewenste bereik is, eet een maaltijd of een snack om te voorkomen dat het weer daalt ^{[3, 4]}. Als je volgende maaltijd meer dan een uur verwijderd is, neem dan in plaats daarvan een snack ^[2]. Dit kan bijvoorbeeld crackers of een stuk fruit zijn ^[2].

Zodra je hypoglycemie voorbij is, kun je je normale activiteiten hervatten ^[1].

Als je ernstige hypoglycemie had en glucagon nodig had (wat we hieronder behandelen), laat dit dan weten aan je zorgverlener ^{[1, 3]}. Ze kunnen overwegen je bloedglucosedoel aan te passen om toekomstige hypos te voorkomen, of overwegen om een continue glucosemonitor (CGM) te gebruiken om herhaling van hypos te voorkomen ^[1].

Het is goed om te weten dat je na een hypo mogelijk gedurende 48-72 uur minder gevoelig bent voor de vroege symptomen van een andere hypo ^[1]. Dit kan ertoe leiden dat je minder snel de tekenen van een hypo opmerkt en meer vatbaar bent voor een volgende hypo ^[1].  Controleer daarom regelmatiger je bloedglucose ^[1].

Behandeling van een hypo in noodgevallen

Als een hypo niet wordt behandeld en de bloedglucosespiegel blijft dalen, kunnen de hersenen mogelijk minder goed gaan functioneren omdat ze niet genoeg glucose krijgen. ^[3]

Als de hersenen te lang een tekort van glucose ervaren, kun je de volgende symptomen ervaren ^{[2, 3]}:

• Eplipetische anvallen ^[3]
• Bewusteloosheid (flauwvallen) ^[2]
• Coma ^[3]
• Overlijden (zeer zeldzaam) ^[3]

Als je een hypo hebt, die niet wordt behandeld en je uiteindelijk hulp nodig hebt om te herstellen, zoals bij een aanval of flauwvallen, wordt dit beschouwd als ernstige hypoglycemie ^[3].

Hoe ernstige hypos behandelen: glucagon

Om ernstige hypo's te behandelen, moet je mensen met wie je regelmatig contact hebt, zoals vrienden, familieleden of collega's, instructies geven over wat ze moeten doen om je te helpen in geval van ernstige hypoglycemie ^[3].

Ernstige hypo's worden behandeld met glucagon, een hormoon dat de lever stimuleert om de opgeslagen reserves van glycogeen om te zetten in glucose ^{[3, 5]}. De glucose wordt vervolgens in je bloedbaan vrijgegeven, waardoor je bloedglucosewaarden stijgen ^{[3, 5]}.

Glucagon wordt gebruikt wanneer de bloedglucose te laag is om te behandelen met de 15-15-regel ^[3]. Dit kan betekenen dat je het bewustzijn hebt verloren ^[5].

Glucagon is verkrijgbaar op doktersvoorschrift en wordt meestal geïnjecteerd of toegediend ^[3].

Je moet met je arts overleggen of je glucagon moet krijgen en zo ja, wanneer en hoe je het moet gebruiken ^[3].

Het glucagon-injectiepakket

Injecteerbaar glucagon is verkrijgbaar op doktersvoorschrift. Het kan worden verkocht als een injectiepakket of als een vooraf gevulde auto-injectorpen die klaar is voor gebruik ^{[3, 5]}.

Het glucagon-injectiepakket bevat meestal glucagon in poedervorm en een oplosmiddel waarmee je het moet mengen ^[5].

Het pakket of de auto-injector bevat een bijsluiter met instructies over hoe je het injectieapparaat moet gebruiken ^[5].

De persoon die je helpt, hoeft geen medisch professional te zijn om de injectie toe te dienen ^[4]. Familieleden, collega's of goede vrienden die je kunnen helpen in geval van een ernstige episode, moeten instructies krijgen over hoe ze glucagon moeten gebruiken ^{[3, 5]}.

Glucagon ontvangen als je bewusteloos bent

Als je bewusteloos bent, moet de persoon die je helpt je in de stabiele zijligging plaatsen (liggend op je zij) ^[1]. Dit is om verstikking te voorkomen in geval van misselijkheid en braken wanneer je weer bij bewustzijn komt ^{[1, 3]}.

Glucagon kan onder de huid of in een spier worden toegediend ^[5]. Volg de instructies van het pakket om de injectie toe te dienen op een van de volgende gebieden ^[3]:

• Billen
• Armen
• Dijen

Mensen reageren meestal op glucagon en komen binnen 5-15 minuten weer bij bewustzijn ^[3].

Zodra ze wakker zijn en in staat zijn om te slikken, moeten ze een bron van snelwerkende suiker zoals vruchtensap krijgen om de episode van lage bloedglucose te stoppen ^[5]. Geef vervolgens een bron van langwerkende suiker, zoals kaas of crackers ^[5].

Na het gebruik van glucagon moet jij of iemand anders contact opnemen met je arts of een zorgverlener ^[3]. Je moet bespreken hoe je ernstige hypoglycemie in de toekomst kunt voorkomen ^[3].

Spoedeisende hulp

Als je bezorgd bent, moet je nooit aarzelen om het noodnummer van de medische hulpdiensten in jouw land te bellen of iemand te vragen dit voor jou te doen ^[1].

De persoon die voor je zorgt tijdens een ernstige hypo moet in de volgende situaties het noodnummer voor jou bellen ^[1]:

• Je bent buiten bewustzijn en er is geen glucagon beschikbaar ^[1]
• Glucagon is beschikbaar, maar de persoon bij je weet niet hoe het te gebruiken ^[3]
• Je hebt de behandeling gehad, maar je bloedglucose blijft zeer laag 20 minuten na de behandeling of reageert niet zoals gewoonlijk op de behandeling ^[1]
• Je hebt een tweede dosis glucagon nodig ^[1]
• Je hebt de behandeling gehad maar voelt je nog steeds verward ^[1]

Als de persoon na 10 tot 15 minuten geen reactie vertoont op de injectie, moet er een nieuwe dosis worden toegediend ^[1].

Een medisch professional kan je glucagon rechtstreeks in een ader geven ^[1]. Dit zal ervoor zorgen dat je bloedglucose onmiddellijk stijgt ^[1].

Voorkomen van hypo's

Het beste wat je kunt doen om hypo's te voorkomen, is om je diabetes goed te beheren en jezelf te trainen om de vroege tekenen van een hypo op te merken voordat het erger wordt ^[3].

Bloedglucose controleren

Bloedglucosemonitoring is een bewezen methode om hypo's te voorkomen - hoe vaker iemand zijn bloedglucose controleert, hoe lager het risico op hypoglycemie ^[3]. Dit komt omdat testen je in staat stelt te zien wanneer je bloedglucose daalt en je in staat stelt het te behandelen voordat het erger wordt ^[3].

Indien mogelijk wordt aanbevolen om je bloedglucose te controleren ^[3]:

• Voor en na de maaltijden
• Voor en na lichamelijke activiteit
• Voor het slapengaan
• Tijdens de nacht (na intensieve lichaamsbeweging)

Als je routine of schema is veranderd, bijvoorbeeld door een nieuwe baan, intensievere lichaamsbeweging of reizen naar verschillende tijdzones, moet je vaker je bloedglucose controleren dan normaal ^[3].

Andere tips voor het voorkomen van hypoglycemie

Het begrijpen van de situaties die het risico op hypo's vergroten, is essentieel om ze te voorkomen ^[4]. Dit kan zijn ^[4]:

• Bij vasten
• Bij vertraagde maaltijden
• Tijdens en na het drinken van alcohol
• Tijdens en na lichamelijke activiteit
• Tijdens de slaap

Er zijn dingen die je kunt doen om hypo's in deze situaties te voorkomen, zoals ^[2]:

• Zorg ervoor dat je maaltijden, snacks en drankjes met voldoende koolhydraten eet die je bloedglucose binnen het juiste bereik houden ^[2]
• Draag snelwerkende koolhydraten bij je, zoals glucose-tabletten of sap ^[2]
• Als je alcohol drinkt, is het minder riskant om dit tegelijk met voedsel te doen ^[2]
• Controleer je bloedglucose voor, tijdens en na lichamelijke activiteit en pas je koolhydraatinname of insulinetherapie dienovereenkomstig aan ^[2]. Bijvoorbeeld, je kunt voor de activiteit een snack eten ^[2]

Overleg met je zorgteam over het aanpassen van je diabetesbeheerplan en andere stappen die je kunt nemen om hypo's te voorkomen ^[2].

 

Hypoglycemie komt veel voor bij mensen met type 1 diabetes en bij mensen met type 2 diabetes die insuline of andere diabetesmedicatie gebruiken ^[2].

Om je diabetes te beheren en hypo's te voorkomen, is het belangrijk om je bloedglucose zo vaak mogelijk te controleren en de symptomen te leren herkennen ^{[1, 3]}. Je kunt ook leren hoe je zelf je hypo's kunt behandelen ^[3].

Ernstige hypo's kunnen ernstig zijn ^[3], maar ze kunnen ook worden voorkomen en behandeld ^[3]. Het leren van strategieën en tips voor preventie kan je helpen ernstige hypo's te vermijden en de controle over je diabetes te behouden ^[3].

Je moet nooit bang zijn om het noodnummer in jouw land te bellen of iemand te vragen dit voor jou te doen als je je zorgen maakt over een ernstige hypo ^[1].

 

^V25_09-2023

Show me:

De eerste 10 jaar van mijn diabetesleven heb ik 2 x daags gespoten, daarna 4 x daags en op mijn 22e ben ik overgegaan op mijn eerste insulinepomp. Mijn tweede pomp was een patch pomp, superfijn om geen draadje meer te hebben, maar het laatste jaar was een drama qua lekkages!

Toen ik de pomp in huis kreeg, ben ik eerst de handleiding gaan lezen, maar om nou dat hele boek te leren, vond ik net wat te gek. Via een tip ben ik naar filmpjes op YouTube gaan zoeken en daar was ook heel veel terug te vinden.

Woensdag 18 mei was het dan zover, ik kon gaan starten! 

Na een hele fijne en goede uitleg van de dame van VitalAire, hebben we samen met m’n diabetesverpleegkundige de pomp ingesteld en aangesloten. Ook de Dexcom CGM ging meteen goed van start, heel prettig!

Het bestelproces ging best goed, al vond ik het jammer dat de pomp pas een week voor de start binnenkwam: dat mag van mij wel iets sneller, want dan kun je je er een beetje beter in verdiepen. Tijd is schaars, naast werk, gezin en hobby’s heb ik niet zoveel tijd. Maar het is goed gekomen. Mijn diabetesverpleegkundige is tevens mijn collega, handig in zo’n pomptraject. We hielden elkaar goed op de hoogte. Ik was benieuwd hoe het zou gaan met de pomp en tot nu toe gaat het goed. Dat hoopte ik uiteraard ook, maar dit komt gelukkig ook uit!   

Finetunen

Ik ben erachter gekomen dat mijn lijf gevoeliger reageert op insuline door de t:slim X2. Het lijkt er heel erg op dat de insuline beter wordt opgenomen. We hebben al best wat bij moeten stellen qua basaal en KH-ratio bijv. Dit had ik niet verwacht maar is uiteraard wel heel prettig! Met sporten (spinning vooral) is het nog even zoeken, omdat mijn bloedsuiker na een kwartiertje al heel hard gaat zakken. Dat komt de training niet ten goede. Hopelijk komt dat straks met Control-IQ ook vanzelf goed! 

Diabetes is er altijd

Mijn toekomstdroom qua diabetes heb ik niet echt. Ik hoop op deze manier door te kunnen de komende 30-40 jaar. Ik heb geen behoefte aan transplantaties o.i.d. Als ik zie wat je dan aan medicatie dagelijks moet innemen, dan vind ik de pomp een prima oplossing!

Natuurlijk hoop ik dat diabetes minder voor gaat komen bij vooral kinderen, het heeft zoveel impact op het kind en het gezin. 

Show me:

Bij mensen met diabetes type 1 kan lichaamsbeweging het risico op hypoglykemie en hyperglykemie verhogen. Daarom is het belangrijk om je bloedglucosewaarden voor, tijdens en na het sporten te controleren (of gebruik te maken van continue glucosemonitoring) en erover te praten. Het is goed om individuele instellingen bij lichaamsbeweging te bespreken met je eigen diabetesteam.

Wist je dat? Onderzoek toont aan dat vooral kinderen onder de 7 jaar veelvuldig te maken krijgen met nachtelijke hypoglykemie.

Reizen met diabetes? 🌏✈️ Bereid je goed voor! Maak een lijstje en neem extra benodigheden, hyposnacks en insuline mee zodat jij van je trip kunt genieten.

Het drinken van alcohol verhoogt de insulinegevoeligheid waardoor bloedglucosewaarden zouden kunnen dalen. Alcohol kan tot 24 uur na consumptie een hypo veroorzaken. Check daarom je bloedglucosewaarden regelmatig, en vergeet niet: drink alcohol altijd met mate! En drink voldoende water.

Wist je dat er Apps bestaan die je kunnen helpen bij de berekening van het aantal gram koolhydraten in een product? De diabetoloog begeleid je in de berekening van persoonlijke instellingen en ratio's zodat je weet hoeveel insuline je nodig hebt voor de koolhydraten die je eet. Een insulinepomp heeft bovendien vaak een boluscalculator die deze lastige berekening uit handen kan nemen. 🙏

Voor ouders: Het verdient aanbeveling om met het personeel op school te overleggen en ze de informatie te geven die ze nodig hebben om je kind te helpen bij het beheersen van zijn/haar diabetes. 

Wist je dat? Stress beïnvloedt de bloedglucosewaarden. Het lichaam produceert cortisol, een hormoon dat de afgifte van glucose en lipiden in de bloedsomloop bevordert, wat op zijn beurt de bloedglucosewaarden verhoogt, wat leidt tot een onbalans in de bloedglucosewaarde.

🌟Spread the awareness op World Diabetes Day!

Geef anderen een inkijkje in jouw leven met diabetes type 1 met hashtag #POVdiabeteswithme 

Dit is de Challenge: maak je eigen POV video 🎥 of foto 📷 waarin je inzicht geeft in jouw leven met diabetes type 1. Deel hoogtepunten, dieptepunten, uitdagingen en overwinningen! 🌟 Wat mag of moet iedereen weten over diabetes?

Doe je mee?
Deel je video of foto 📆 vanaf 14 november op Instagram en Facebook. En gebruik daarbij de hashtag #POVdiabeteswithme 

🌍 Samen kunnen we het bewustzijn over diabetes vergroten, kennis verspreiden en begrip opbouwen. Making diabetes easier, together! 💙

💪💙 #WorldDiabetesDay #DiabetesAwareness #POV #POVChallenge #POVDiabeteswithme

Show me:

Montre moi: Voir le glossaire

Lichaamsbeweging en diabetes: een winnende combinatie! Alle nationale en internationale aanbevelingen benadrukken lichaamsbeweging als een van de beste dagelijkse praktijken bij de behandeling van diabetes.

Zijn er bepaalde vormen van lichaamsbeweging waaraan mensen met diabetes de voorkeur moeten geven of misschien helemaal moeten vermijden? Hier volgen een aantal antwoorden en adviezen om u te helpen optimaal te profiteren van de positieve effecten van lichaamsbeweging op diabetes.

Welke oefeningen hebben de voorkeur bij diabetes type 1?

Regelmatige lichaamsbeweging bij diabetes type 1 is niet alleen mogelijk, maar wordt zelfs sterk aangemoedigd. De eenvoud van regelmatig bewegen, zoals minstens 10 minuten wandelen ter ontspanning, is zeer gunstig voor de gezondheid en het welzijn en heeft positieve effecten op de moraal en de kwaliteit van leven.

Veel mensen met diabetes type 1 zijn echter inactief vanwege angst voor hypoglykemie, verlies van glykemische controle of een gebrek aan motivatie. Als u zich zorgen maakt over deze risico's, moet u weten dat lichamelijk actief zijn niet gevaarlijk is voor mensen met diabetes type 1 en dat sporten niet verboden is als men bepaalde voorzorgsmaatregelen neemt:

• focus op kracht- en weerstandsoefeningen, zoals sprinten en gewichtheffen, in de ochtend;
• wees extra voorzichtig met extreme sporten die geassocieerde hyperglykemie kunnen veroorzaken.
• Controleer uw bloedglucosespiegels voor, tijdens en na elke training om mogelijke complicaties (hypo- of hyperglykemie) van uw diabetes te voorkomen. 

Door nauwgezet te zijn bij het testen van uw bloedglucosewaarden, is zelfs topsport voor u toegankelijk!

Welke oefeningen hebben de voorkeur bij diabetes type 2?

Of het nu om uithoudingsvermogen of weerstand gaat, regelmatige lichaamsbeweging is altijd gunstig voor de gezondheid en helpt de psychologische toestand te verbeteren. Om de effectiviteit te maximaliseren, kunt u verschillende soorten sporten tijdens uw trainingssessies afwisselen of combineren:

• uithoudingsvermogen (zoals joggen, wandelen, zwemmen en fietsen) 
• kracht (gewichtstraining of racketsporten bijvoorbeeld).

Bovendien zullen de voordelen van lichaamsbeweging bij diabetes type 2 meer worden gevoeld naarmate men vaker sport, waarbij met name toning-oefeningen bijdragen aan gewichtsverlies. Regelmatig sporten verhoogt de insulinegevoeligheid, en veel onderzoeken tonen ook aan dat 30 minuten sporten per dag de bloedglucosebalans verbetert.

Wees daarom zo actief mogelijk door de dynamische pauzetijden (buiten of binnen) tijdens uw dag te maximaliseren. Op deze manier optimaliseert u uw diabetesbeheer en ontwikkelt u tegelijkertijd uw zelfvertrouwen en verbetert u uw welzijn. Sporten stimuleert juist de productie van endorfine. Dit zal u helpen u goed, kalmer en meer ontspannen te voelen na het sporten.

Welke oefeningen hebben de voorkeur bij zwangerschapsdiabetes?

Heeft u zwangerschapsdiabetes, maak dan elke dag even tijd vrij om wat energie te verbruiken, waarbij u ervoor zorgt dat u de inspanning aanpast aan uw stadium van de zwangerschap. Richt u op matige intensiteit lichaamsbeweging met een doel van 20 tot 30 minuten per dag.

Uw sportactiviteiten (van elk type lichaamsbeweging) zullen u helpen uw zwangerschapsdiabetes beter te stabiliseren, door variaties in uw bloedglucosespiegels te beperken. Actief zijn, geeft u een bevredigend gevoel en stelt u in staat om te ontspannen, zodat u zo kalm mogelijk uw zwangerschap kunt beleven.

Welke sporten moet u vermijden?

In geval van diabetes is alle lichamelijke inspanning toegestaan: er zijn daarom veel mogelijkheden voor u beschikbaar!

We hebben echter een paar speciale voorzorgsmaatregelen beschreven, om u gerust te stellen en zodat u uw sportsessies beter kunt voorbereiden, om te voorkomen dat u de controle over uw diabetes verliest:

• zorg ervoor dat u de intensiteit van uw sportactiviteit doseert op basis van uw lichamelijke conditie, waardoor u er ook van kunt genieten omdat de oefeningen zijn aangepast aan uw vaardigheden;
• vergeet niet om voldoende te drinken, voor, tijdens en na het sporten;
• vergeet niet een paar suikerklontjes (of snacks, traktaties, enz. volgens uw voorkeuren en individuele gewoonten) mee te nemen, naast uw fles water.

Vechtsporten, gymnastiek, uithoudingsvermogen, voetbal, tennis of andere sporten: wat uw lichamelijke activiteit ook is, het belangrijkste is om uw lichaam in beweging te brengen. Het is niet nodig om tot het uiterste te gaan, tenzij u de kracht en motivatie voelt om dit te doen. Hoe dan ook, zet uzelf niet onder druk en kies oefeningen en trainingen op basis van uw wensen.

Show me: